جامع الشتات-ج1-ص273
هر كدام پيشتر در ذمه او قرار گرفته آن را بكند، لكن وجوب آن، نزد حقير ظاهر نيست، بلى ترتيب ما بين مثل قضاى ظهر و عصر يك روز يا مغرب وعشاى يك شب را بايد منظور داشته باشد.
وبدان كه مشهور بين علما اين است كه در روزه هر گاه ولى نباشد كه قضا كند واجب است كه از اصل مال او در عوض هر روزى يك مد، از طعام كه پنجاه درم شاه است تصدق كنند ومراد از طعام، جو وگندم است واحوط دو مد است و اين در وقتى است كه وصيت نكرده باشد به روزه، بر وجهى كه ممضى ونافذ باشد، اما اگر وصيت كرده باشد، پس بايد وصيت او را به عمل آورد وتصدق ساقط مى‌شود، والله العالم.
405 – سؤال: زيد، در ماه مبارك رمضان در حال روزه با زوجه خود جماع نمودهوقضاى صوم و اداى كفاره را بدون عذر شرعى چند سال به تأخير انداخته، آيا در اين صورت به جهت تأخير انداختن كفاره، كفاره ديگر بر او لازم مى‌شود يا به جهت تأخير انداختن قضاى صوم، كفاره لازم مى‌شود ويا به تأخير كفاره، كفاره ديگر لازم نمى‌شود وبر فرض لزوم، بيان فرمايند كه شرعا كفاره هر يك، چقدر مى‌باشد؟ جواب: به جهت تأخير كفاره، كفاره ديگر در كار نيست، وليكن هر گاه قضاى روزه را بدون عذر تأخير كند تا رمضان آينده، كفاره بر او لازم است از هر روزى اطعام مسكين.
واشهر آن است كه مدى كافى است.
يعنى يك مد، چهار يك سنگ تبريزى هشت عباسى تقريبا وبهتر آن است كه دو مد بدهد و با نان وگوشت هم باشد، يا نان خورشى ديگر، اگر گوشت بتواند بهتر است و اگر گندم يا غير آن بدهد خرج پختن او را بدهد بهتر است، و هرگاه چند ماه رمضان بگذرد وقضاى روزه نگرفته باشد، اظهر آن است كه كفاره متعدد نمى‌شود، والحال دليلى بر تعدد در نظر نيست.
406 – سؤال: آيا به محض شهادت عدلين، مى‌توان روزه را خورد، يا بايد حاكم شرع حكم كند به ثبوت؟ و اما هرگاه حاكم شرع حكم كند به اين كه امروز عيد است يا اول رمضان است مى‌توان به او اكتفا كرد يا نه؟ جواب: ظاهر اين است كه به محض شهادت عدلين مى‌توان اكتفا كرد واحتياج به