جامع الشتات-ج1-ص188
كند به خانه سابقه ورفع حاجت بشود، پس ترك خمس در قيمت زايد بر آن مقدار از زمين، مشكل است، ولكن اظهر جواز است.
365 – سؤال: شخص مزبور، پول خمس داده هم داشته است، آيا آن خرج گل كارى از آن محسوب مى‌شود يا نه؟ وآن خانه سابقه قدرى موروثى آن شخص بوده و قدرى را ابتياع نموده است، وجه آن خانه خمس دارد يا نه؟ جواب: مؤنه سال (خرج خانه ساختن به قدر حاجت باشد يا ساير اخراجات) اظهر اين است كه از پول خمس داده، وضع مى‌شود و هرگاه اخراجات خانه ساختن از پول خمس داده، تمام شد ديگر در قيمت آن خانه كهنه خمسى نيست، مگر اينكه آن خانه را به پول خمس نداده، خريده باشد.
366 – سؤال: شخصى پول خمس داده داشته و در بين سال، كسب نموده و آنچه نفع كه پيدا كرده است با قدرى از سرمايه خرج خانه ومؤنه سال كرده، آيا اين خرج را از پول خمس كند وخمس نفع را بدهد، يا آنكه چون خرج شده است نفع، خمس ندارد؟.
جواب: مجرد خرج كردن نفع، باعث عدم اعتبار مؤنه از پول خمس داده نمى‌شود بلكه اظهر اين است كه مقدار سرمايه را وضع مى‌كند واخراجات كه كرده از پول خمس داده، وضع مى‌كند وآنچه از نفع هم صرف ضروريات مؤنه شده، هر گاه پول خمس داده،وفا نمى‌كرد وبه اين نفع تمام كرده، آن را نيز وضع مى‌كند وآنچه فاضل آيد از نفع واز مؤنه سال، خمس آن را مى‌دهد.
367 – سؤال: چون رأى عالى اين است كه مؤنه سال از چيزى كه شأن آن خرج كردن نيست وضع نمى‌شود وسرمايه از شأن آن خرج كردن نيست، هرگاه سرمايه به قدرى باشد كه ربح آن زايد از كفايت مؤنه سال آن شخص باشد، آيا خمس به مقدار زايد سرمايه، تعلق مى‌گيرد يا نه؟ جواب: سرمايه به قدرى كه منافع آن كفايت او كند در خور زى او، از جمله مالى است كه مؤنه از آن وضع نمى‌شود، و هرگاه زايد بر آن باشد بايد مؤنه را از آن حساب كرد، يعنى از آن زايد.
مثلا صد تومان سرمايه دارد وبه پنجاه تومان سرمايه، كار او