جامع الشتات-ج1-ص186
جواب: بلى، بعد از ياس از صاحب، رد مظلمه بدهند اعنى آن مال را تصدق كنند از براى صاحبش.
361 – سؤال: در اجناس ما يحتاج، خمس تعلق مى‌گيرد يا نه؟ جواب: اگر مراد، آن اجناس ما يحتاج، اثاث البيت ضرورى از ظروف وفروش و حيوان ركوب ومحلوب به جهت صرف خانه وامثال آنهاست، در اينها خمسى نيست، بلى از منافع آنها، اگر از مؤنه سال، فاضل بيايد، خمس هست.
362 – سؤال: شخصى چند عيال دارد ومعاش او از معامله مى‌گذرد، تخمينا سى تومان تنخواه دارد و از جمله سى تومان، پنج تومان نقد مى‌باشد و پنج تومان اجناس كه موجود مى‌باشد و بيست تومان ديگر نسيه در نزد مردم مى‌باشد، وحال كه مى‌خواهد خمس بدهد كداميك را خمس بدهد وخمس را به كى بدهد ونصفه حصه امام را مى‌تواند به فقراى سادات بدهد، يا بايد به مجتهد داد؟ وهر سال كه حساب مى‌كند معاش گذشته ومايه، باز به اين نحو قدرى نقد وقدرى جنس مى‌باشد وقدرى نسيه در نزد مردم مى‌باشد.
جواب: هرگاه به جهت گذرانيدن معيشت عيال، كمتر از سى تومان مايه وفا نمى‌كند و منافع كمتر از سى تومان مايه، به جهت گذران او كافى نيست در اصل مايه خمس واجب نيست، خواه موجود باشد وخواه نسيه در نزد مردم وآنچه از منافع آن از خرج ساليانه او زياد آيد بر آن زيادتى خمس واجب است ودر باب خمس هرگاه دسترس به مجتهد عادل دارد همه را به او بدهد بهتر است و اگر همه را ندهد مى‌تواند نصف حصه سادات را خود به سادات فقرا بدهد وحصه امام را به مجتهد عادل برساند كه به سادات برسانند از باب تتمه وهرگاه دسترس به مجتهد نداشته باشد اذن خاص ازاو بگيرد، يعنى او را مأذون كند هر وقت حصه امام در نزد او جمع شود به سادات فقرا بدهد وهرگاه آن هم ممكن نشود بهتر آن است كه به صلاح (1) بعضى از طلبه علوم و
1: اين يك نوع ” اذن عام ” است كه ميرزا (ره) مى‌دهد.