جامع الشتات-ج1-ص179
جواب: شكى در آن نيست كه مقارنت نيت با عمل شرط است و لكن ظاهر اين است كه اجمال كافى باشد، به اين معنا كه هرگاه در نظر دارد كه ده من گندم به قصد تصدق مستحبه بدهد و ده من گندم از وجه زكات واجبه كه در ذمه او است و بيست من گندم وزن ميكند و به فقير مى‌دهد قربة الى الله به قصد اداى زكات وتصدق هر دو، در اينجا ظاهر اين است كه همين قصد اجمالى در اول دادن كافى است وضرور نيست كه در ده من اول قصد احدهما معينا بكند و در ده من دوم قصد آن ديگرى.
همچنانكه در صورت اشتغال ذمه به دو واجب مثل اينكه يك گوسفند دادنى است از بابتى و يك گوسفند هم از بابت زكات بايد بدهد و دو گوسفند مى‌دهد به قصد ما فى الذمه مجزى است.
و تعيين، ضرور نيست و همچنين هرگاه مديون فقير باشد به ده من گندم و ده من گندم هم زكات دادنى باشد چون در اداى دين هم نيت شرط است.
و اما هر گاه ده من زكات دادنى است و ده من مى‌خواهد تصدق بدهد وقصد هيچكدام را نكرده نه اجمالا و نه تفضيلا و به فقير مستحق بدهد و بعد خواهد كه ده من از زكات محسوب شود و ده من صدقه، در اينجا محتاج است به تفصيل كه اگر عين تلف شده است هيچكدام محسوب نيست و هرگاه باقى باشد الحال بايد نيت كند اجمالا يا تقصيلا.
348 – سؤال: هرگاه صاحب زراعت، خود عمل مى‌كند اجرت عمل او از جمله مؤنه محسوب مى‌شود كه وضع شود از زكات، يا نه و همچنين اجرت اكره، (1) محسوب مى‌شود از مؤنه يا نه؟
1: اكره: كه در اصطلاح ” عمله و اكره ” امروز هم رايج است: اكره يعنى عمله كشاورزى، البته نه عمله مزدور بل عمله‌اى كه اجرتش به عنوان سهم يا سهامى از محصول، تعيين مى‌شود.
ريشه اين لفظ (بر خلاف تصور) از واژه عربى ” كرايه ” نيست بل از واژه اكر ” – كسى كه حرفه‌اش كاشتن است – تركى است كه خان‌هاى ترك‌زبان و درباريان، رايج كرده‌اند در تركى دو صيغه اكر وجود دارد: اكر: مى‌كارد.
و اكر: كارنده، صاحب حرفه كاشتن.