پایگاه تخصصی فقه هنر

جامع الشتات-ج1-ص12

مرحوم ابن قولويه و ابن بابويه دفن كردند.

امروز قبر ميرزا و ابن بابويه با چهار رديف از دكان‌هاى‌ بازار شيخان محصور است و به نام قبرستان شيخان معروف است و قبر ابن قولويه در پياده‌رو خيابان ارم نزديك به سه راه چهارمردان قرار دارد.

قبرستان شيخان – دو شيخ، دو مرد بزرگ – در اصل به خاطر ابن قولويه و ابن بابويه بدين نام خوانده شده ليكن امروز مراد از شيخان ابن بابويه و ميرزا مى‌باشد.

مقام علمى‌ ميرزا ميرزاى‌ قمى‌ مجتهدى‌ محقق و فقيهى‌ دقيق نگر و اصولى‌ كاوشگر بود.

او در رديف اول علماى‌ شيعه و از سرشناسان تاريخ تشيع است.

او در معادله ” نحله اخبارى‌ ” و نحله اصولى‌ ” تاريخ حوزه‌هاى‌ علميه، از وزنه‌هاى‌ سنگينى‌ است كه معادله را به نفع نحله اصولى‌ چرخانيده است.

كتاب جاويد ” قوانين الاصول ” وى‌، شخصيت علمى‌ او را جاودان كرده است.

قوانين از زمان خود او تاكنون، هم مرجع محققين و بزرگان انديشه بوده و هست و هم از كتب كلاسيك و رسمى‌ حوزه‌هاى‌ علميه بود به حدى‌ كه لفظ ” قمى‌ ” به اطلاق رسيده و در مباحث ومحافل علمى‌ هر شنونده به محض شنيدن ” قال القمى‌ ” مى‌داند كه مراد گوينده يا نويسنده، ميرزاى‌ قمى‌ است.

در فرهنگ حوزوى‌ ما اينگونه اطلاق بيانگر عظمت علمى‌ و نبوغ و ارزش فكرى‌ شخص مى‌باشد.

ميرزا در علوم مختلفه از قبيل: فقه، اصول، حديث، تاريخ، كلام، رجال و فلسفه تبحر داشت و آثار به جاى‌ مانده از وى‌ دليل اين تبحر است.

صاحب روضات مى‌گويد: شأن ميرزا در علوم أجل از آن است كه وصف شود! نظريه‌هاى‌ اختصاصى‌: هر دانشمندى‌ داراى‌ نظريه‌هائى‌ هست و مى‌شود كه با نظريه‌هاى‌ ديگران متمايز باشد.

ليكن ابراز نظريه و ارائه ابتكار در مسائل اساسى‌ تنها در انحصار اهل نبوغمى‌باشد، ميرزا نيز از اين قبيل است.

مهمترين و معروفترين نظريه‌هاى‌ استثنائى‌ وى‌ در مسائل اساسى‌ عبارتند از: