پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص173

از شجاعت و مردانگى حضرت على علیه ‎ السلام و با ديد فراختر، تداوم باورهاى آيينى اديان گذشته دانست.

در تعاليم پيروان اهل حق، على علیه ‎ السلام مظهر خداست. در اين‌جا، على علیه ‎ السلام جاى‌گزين مهر مى‌گردد ( و شير يك نماد مهرى است ). ايرج بهرامى در اين باره مى‌نويسد: « همان‌گونه كه پس از آمدن اسلام به ايران، اندك شمارى از ايرانيان همچون زرتشتيان يا پيروان اديان ديگر از قبيل يهودى و مسيحى باقى مانده‌اند، اين امكان وجود دارد كه برخى ديگر تا اندازه‌اى كيش بسيار كهن « مِهرپَرستى » را در شكلى كه با شكل آغازينش تفاوت دارد، نگه داشته باشند … مى‌توان گفت اهل حق‌هاى امروزى همان مهرى‌هاى باستانى هستند، منتهى متأثّر از شرايط زمانى و مكانى … هر دو آيين دو شاخه از يك درخت در ريشه مشترك مى‌باشند .»[1]

در طراحى فرش ايران، گونه‌اى سمبليسم اسلامى ـ شيعى با ريشه‌هاى عرفانى عميق حضور دارد و ارزش‌هاى زيبا شناختى در قالب طرح و نگاره‌ها، با ويژگى‌هاى هنر تزيينى ناب مشاهده مى‌گردد. در اين هنر انتزاعى، نگاره‌هاى اسليمى و گياهى و هندسى، جاى نقش انسان و موجودات ديگر را مى‌گيرد. اين طرح‌ها مبيّن كثرت در وحدت است. در اين بافت‌ها اسليمى‌ها با پيچش خاصِّ خود، همه حركت‌ها و جهت‌ها را به سوى وحدت كه نماد عالى توحيد است سوق مى‌دهند .[2]

اين مبناى طراحى، اصولى را براى آفرينش گروه فرش‌هاى بدون

  1. 1. . ايرج بهرامى، اسطوره‌هاى اهل حق، ص 56 ـ 57.
  2. 2. . تيتوس بوركهارت: هنر اسلامى، زبان و بيان، ص 68 ـ و هنر اسلامى، ص 173.