معنای هنر شیعی-ج1-ص154
شخصيت مىبينيم، تنها تأكيد بر يك ويژگىكلى و كيهانشناسانه است: او مىخواهد انتهاى زندگىاش را اعلام كند، دغدغه او يا دستكم آنچه ما از دغدغهاش مىبينيم، تنها مرگ و زندگى است. درست همانگونه كه در تعزيه، تمام دغدغه اوليا و اشقيا مبارزه حقيقت با ظلم و شر است. حتى آدمهايى كه در طىِّ مسير به قهرمان طعمِ گيلاس مىپيوندند نيز شكل نمونهاى مىيابند و با دغدغههاى فرا فردى خود مطرح مىشوند.
در تعزيه، پيش از شروع نمايش، براى اطلاع مردم و جلب تماشاگران طبل يا آهنگ مخصوص نواخته مىشود و مهمترين صحنههاى تعزيه كه معمولا طىِّ ده روز نخست محرّم هر روز يكى از حوادث تاريخى نهضت حسينى به نمايش در مىآيد، تلاش و كوشش حضرت ابوالفضل علیه السلام براى آوردن آب از نهر فرات براى ياران حسين علیه السلام و زنان و كودكان خيمهگاه است. در اين صحنه و صحنه جنگ امام حسين علیه السلام با دشمنان خود، به صورت بارزى مخاطبان به شجاعت و مردانگى و قوّت قلب و از جانگذشتگى دعوت مىشوند.
نوازندگى در تعزيه قبلا به عهده نقارچيان بود و كارگردانان تعزيه را « مُعينالبكا » و معاون او را « ناظمالبُكا » مىناميدند. معينالبكا لازم بود در موسيقى دانش كافى داشته باشد.
انسان خوب تعزيه امام حسين علیه السلام و برادران و فرزندان و ياران او، و انسان بد يزيد بن معاويه خليفه اموى و سرداران او و حكمران كوفه و سرانِ لشكر او هستند كه با سيّدالشّهدا علیه السلام وارد جنگ مىشوند. در ميان انسانهاى خوب، بارزترين چهره امام حسين علیه السلام، عباس برادر او و زينب