معنای هنر شیعی-ج1-ص139
آن، اشعار را با زيباترين و سوزناكترين نغمهها كه تا عمق جان و روح و قلب مستمع تأثير مىگذاشت، مىخواندند. اين دسته را « ذاكر » مىگفتند. از معروفترين روضهخوانهاى دهههاى گذشته ايران مىتوان به نام حاج تاج نيشابورى، معروف به تاجالواعظين. حاج ميرزا لطفاللّه اصفهانى، سيّدباقر جندقى، حاج سيّد حسن شيرازى، شيخ على زرگر و شيخ طاهر خراسانى، ملقّب به ضياءالدّين، كه از موسيقىدانان و خوانندگان مشهور عصر خود بود، اشاره كرد.
اما نوحه، آوازى است بدون همراهىِ ساز كه گاهى فردى و گاهى جمعى خوانده مىشود و واخوانى به صورت جمعى صورت مىگيرد.
نوحه در انواع و اقسام بسيار متنوع خود، شاخصترين چهره موسيقى عاشورايى است. نوحهسرايى ريشه در گذشتههاى فرهنگى ايران دارد و نوحهخوانان در ادوار باستان در سوگ قهرمانان به نوحهسرايى پرداختند.
نوحه، عامل بسيار بزرگى براى نگهدارى و اشاعه آوازهاى موسيقى ايرانى بوده است.
هركدام از رويدادهاى واقعه كربلا، جايگاهى خاص در نوحهسرايى دارد. خصال نيكو، رشادتها، و نحوه شهادت هر يك از قهرمانان كربلا، مضمون نوحهها قرار مىگيرند. نوحههاى مربوط به امام حسين علیه السلام از نظر تنوع و معنا برجستهتر از همه نوحهها است. نوحه حضرت عباس علیه السلام، حضرت علىاكبر علیه السلام، حضرت علىاصغر علیه السلام، و حضرت زينب 3 پس از نوحههاى اباعبداللّه الحسين علیه السلام سوگناكتريننند. علاوه بر آنها مىتوان از نوحه شام غريبان نيز سخن گفت.