معنای هنر شیعی-ج1-ص109
از زيباترين نقش دو طاووس همراه با درخت زندگى مربوط به مجموعه شيخ صفى در اردبيل است.
نقش طاووس همراه با درخت زندگى در سردرِ ورودى مساجد دوره قاجار، مثل مسجد سيّد اصفهان و يا در سردرِ مسجد جامع اعظم قم مربوط به دوره معاصر به چشم مىخورد. علل حضور اين نقش علاوه براينكه طاووس را يك مرغ بهشتى مىدانند، شايد به عنوان دربان و راهنماى مردم به بهشت باشد. طبق نظر عامّه، نقش طاووس بر فراز درِ ورودى مساجد، همزمان شيطان را دفع كرده و مؤمنين را به درون مسجد فرا مىخواند.
نقش مهرهاى نماز نيز به لحاظ مفاهيم قابل تأمّل است. مهر اصولا به عنوان تربت شهيد، به نماز راه يافت و از قرن چهارم كسانى بودند كه از خاك قبر امام حسين علیه السلام تسبيح و مهر تهيه مىكردند و براى شيعيان هديه مىآوردند .[1] قصد آنها بيان جاودانگى خون امام حسين علیه السلام و قداست
تربت او و سوگوارى آنها بر شهداى كربلا بوده است.
حسينى استرآبادى مىنويسد: نقش مهر شاه اسماعيل « غلام شاه مردان است اسماعيل بن حيدر » بود .[2] در مورد سجع مهر شاه اسماعيل، نسايى
مىنويسد: بر تاج مهر شاهى يا اللّه و در دايره خالى آن غلام شاه مردان اسماعيل بن حيدر و در كنار آن دايره اين بيت نقش شده بود:
چرخ بَر دوش كشد غاشيه شاهىِ ما گر كُنَد بدرقه لطفِ تو، همراهىِ ما