پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص86

ظريف خود نشانگر تاريخ ساخت خود مى‌باشد. خالق اين اثر زيبا، حَسن بن سليمان از اصفهان است.

روى بخش فوقانى اين رحل، نامِ اللّه به صورت چهارگانه آمده است و در پايين رحل با خطِّ ثلث بسيار زيبا صلوات بر چهارده معصوم را نوشته‌اند. حاشيه قسمت داخلى آن در جمله‌اى به زبان عربى امام على علیه ‎ السلام را رهبر مسلمانان معرفى كرده و در قسمت پايين رحل، بخشى كه قرآن روى آن قرار مى‌گيرد، اهتمام دوازده امام به حفظ قرآن و دستورهاى آن آورده شده است. هنرمند، نام امام على را به صورت چهارگانه زير نام اللّه حك كرده است.

در اواخر حكومت صفويه و اوايل حكومت افشاريه به كلّى طرح‌هاى سراسرى تركيب‌بندى كاملا ظريف و متناسب با مقياسِ اشياء ساختنى تهيه مى‌شد، كه در دوره‌هاى بعدى نظايرشان كمتر به وجود آمد. نمونه خوبى از اين شيوه را مى‌توان روى صندوقچه جواهرى با رقم‌زنى « بعد از محمد، على اشرف است » با تاريخ 1153 يافت. اين نوشته ايهام دار به يك معنا رجوعى است به نام حضرت محمد صلی ‎ الله ‎ علیه ‎ وآله و دامادش حضرت على علیه ‎ السلام كه پس از او اشرفِ بزرگان خدا شمرده مى‌شود، يا ممكن است ذكرى باشد واقعى از نام نقاش « على اشرف » و احتمالا استادش كه يا محمد زمان يا محمد ديگرى بوده است .[1]

در نيمه دوم سده سيزدهم شاهد تكوين گونه‌هاى جديدى از مضامين

  1. 1. . هنرهاى ايران، ص 245.