پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص69

به‌ويژه ايرانيان، در دوره قاجار چنان با باورهاى مردم درآميخت كه خود اين نگاره‌ها به امور مقدس تبديل شدند. از مشهورترين ديوارنگاره‌هاى دوره قاجار مى‌توان به: كاشى‌نگاره‌هاى حسينيه مشير، تكيه معاون‌الملك، سقّاخانه آقا سيّدحسن و سقّاخانه جَنب حسينيه مشير اشاره كرد. اين ديوارنگاره‌ها از نمونه‌هاى برجسته مجموعه نقاشى‌هاى به سبك و شيوه شمايل‌نگارى مذهبى در حوزه هنرهاى عامّه در دوره قاجار هستند .[1]

همين كه، پذيرفته شد تا نقش‌هاى شهيدان و امامان را مسلمانان مخلص بازى كنند، گامى در جهت پذيرش نقاشى‌هاى مذهبى تجسم‌بخشِ اين روايات نيز هم‌زمان با آن برداشته شد. از موارد متعدد اين نقوش كه مى‌توان از آن‌ها براى توضيح اين مطلب استفاده كرد، نقوش كتيبه‌هاى رنگى ديوارهاى تكيه معاون‌الملك در كرمانشاه هستند .[2]

تكيه معاون‌الملك مهم‌ترين اثر فرهنگى دوره اسلامى شهرستان كرمانشاه در دوره قاجار است كه به لحاظ هنرى و سبك تركيبى، يك اثر منحصر به فرد قلمداد مى‌شود. تكيه با هدف كاركرد مذهبى ايجاد و هنرمندان در آن به‌كار گرفته شده‌اند. تكيه معاون‌الملك شامل قسمت‌هاى مختلف از جمله سَردَرِ ورودى، حسينيه، زينبيه و عباسيه است. كاشى‌كارى‌ها و نقاشى‌ها سبك ويژه تركيبى دارد و موضوعات مذهبى، تاريخى و اسطوره‌اى در اين مجموعه گرد آورده شده‌اند. مهم‌ترين موضوعِ اين نقوش داستان‌هاى مذهبى و به‌ويژه حماسه كربلا است.

  1. 1. . صادق همايونى، تعزيه در ايران، ص 41 ـ 43 و ص 48 ـ 59.
  2. 2. . ساموئل پيترسون، تعزيه: آيين و نمايش در ايران / تعزيه و هنرهاى آن، ص 108.