پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص66

حيات ائمه: سخن به ميان مى‌آيد. چهره پيامبر اسلام صلی ‎ الله ‎ علیه ‎ وآله و امام على علیه ‎ السلام و فرزندان او و چهره حضرت زهرا 3 با روبندى كوتاه، به‌منظور تأكيد بر روحانيت و تقدس آن‌ها ديده مى‌شود. اين روش، يكى از مشخصه‌هاى چشم‌گير تصويرسازى مورد اعتقاد شيعه در اوايل دوره صفوى است. ژان شاردن، جهان‌گرد عصر صفوى كه از نزديك كاروان‌سراى داخلى بازار قيصريه اصفهان را در ديده است مى‌نويسد: « اين كاروان‌سرا داراى دو طبقه است با صحنى وسيع و 140 اتاق و روى سَردَرِ ضرّاب‌خانه در كنار اين كاروان‌سرا تصوير حضرت على علیه ‎ السلام، جانشين پيامبر صلی ‎ الله ‎ علیه ‎ وآله، درحالى كه شمشيرى در دست دارد و كسى را از چنگال شيرى مى‌رهاند، نقش شده ». او مى‌نويسد: « مسلمانان تصوير حضرت على علیه ‎ السلام را با نقاب سبز و صورت ديگر امامان و پيامبران را با نقاب سفيد ترسيم مى‌كنند، زيرا معتقدند كه، هر صورت‌گرى گرچه به كمال هنرمندى رسيده باشد، هرگز نمى‌تواند خطوط سيماى پيامبر صلی ‎ الله ‎ علیه ‎ وآله و امامان: را چنان‌كه بوده‌اند بنماياند .»[1]

در تصاوير اين دوره بر اين نكته بسيار تأكيد رفته است كه اهل بيت: عصمت و كرامت و توانايى‌هاى فوق انسان دارند و در راه ايمان و عقيده‌شان راسخ و به همين دليل در رنج بوده‌اند و تنها راه نجات و رستگارى تمسك به دامان آن‌هاست. به بيان ديگر، چنان‌كه پيامبر اسلام فرموده است: تنها كشتى‌اى كه در درياى خروشان حيات انسان‌ها راه به مقصد خواهد برد، كشتى خاندان پيامبر است و تمام فرقه‌ها و مذاهب

  1. 1. . ژان شاردن، سفرنامه شاردن؛ ج 4، ص 1439.