پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص63

راستِ نقاشى عبارتِ « لا اِله الّا اللّه »، كتيبه ميانى عبارتِ « محمد رسول‌اللّه » و كتيبه سمت چپ عبارتِ « علىّ ولِىّ اللّه » حك شده است. اين عبارات از تعاليم شيعه و بيان‌گرِ اين نكته است كه فقط دوستان امام على علیه ‎ السلام مى‌توانند از اين درها به بهشت وارد شوند .[1]

امام على علیه ‎ السلام، پيشواى صالحان و قهرمان بى‌مانند از رايج‌ترين مضامين تصويرسازى دوره تيموريان قلمداد مى‌شود.

براى نشان دادن شَجاعت على علیه ‎ السلام در نُسَخ خطّى كلّيات تاريخى و خاوران نامه [2] ابن‌حسام ( محمدبن محمد خوسخى 783 ـ 875 ق )، كه به

شرح دلاورى‌هاى حضرتِ على علیه ‎ السلام در سرزمين خاور مى‌پردازد، داستان‌هاى خيالى و صحنه‌هاى پيكار على علیه ‎ السلام با ديوان و اژدها، به تصوير كشيده شده كه به‌صورت نمادى از نيروهاى فاسد و پليد در داستان جلوه مى‌كند. براى تصويرگرى اين كتاب هنرمندان و حاميان آن‌ها كوشيدند داستان‌هايى را بگزينند كه توانايى ويژه امام را نشان دهد.

نسخه خطّى خاوران نامه ابن‌حسام با بيش از 150 نگاره فراهم آمده است. در تصويرى، على علیه ‎ السلام با كلاهى شبيه كلاه رستم، تصويرى از سه شير بر سر دارد. با كافران مى‌جنگد.

اين تصاوير بيشتر كاركرد آموزشى دارند و زوايايى از تاريخ اسلام و

  1. 1. . مهناز شايسته‌فر، بررسى نام مبارك حضرت على 7، ص 72 ـ 74.
  2. 2. . خاوران‌نامه، بارها چاپ شده است. در سال 1382 گزيده اين كتاب را، مركز نشر دانشگاهى،مشتمل بر پنج هزار بيت، با نامِ تازيان‌نامه پارسى، با تصحيح و انتخاب شادروان حميداللّهمرادى، منتشر كرده است.