پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص43

 تكرار گرديده است ( هو الآخر ). از طرفى ديگر ظاهر و باطن اين كتيبه به‌جز اللّه چيز ديگرى ظاهر نمى‌شود.

اين شيوه از كتيبه‌نگارى كه فضاى مثبت و منفى آن اسم يا كلمه‌اى واحد را نشان مى‌دهد در نمونه‌هاى ديگر از جمله حرفِ « لا » يا نام امام على علیه ‎ السلام در تزيينات هنر شيعى ديده مى‌شود .[1]

در اوايل حكومت صفويان، كاربرد شهادات شيعى بسيار رايج بوده است. چرخش شهادتَيْن شيعى به شكل‌هاى هندسى چهارگوشه، در جهت چرخش عقربه ساعت نشان‌دهنده اهميت و معناى نمادين اين كلمه است.

در مدارس اين دوره به تناسب، از آيات و احاديث استفاده شده است كه اهميت علم و عالم در سنّت ائمه را نشان مى‌دهد. با تأمل در اين آيات و روايات كه به‌گونه‌اى هنرمندانه در كتيبه‌ها انعكاس يافته‌اند، مى‌توان پى برد كه در يك مركز آموزشى تا چه اندازه مى‌شود از معمارى براى القاى مفاهيم، ايجاد فضاى مناسب و زنده نگاه داشتن روح معنويت بهره برد.

در بناهاى اين عصر و دوره نادرى پادشاهان خود را در برابر پيشوايان معصوم شيعه بسيار خوار و كم‌ارزش قلمداد مى‌كردند. درباره تاريخ طلاكارى و تذهيب ايوان و گل‌دسته روضه رضوىِ كه به امر نادرشاه انجام گرفته است، نديم خراسان اشعارى سروده كه از نادرشاه با عنوانِ « كَلبِ درگاه اميرالمؤمنين نادر قلى » ياد كرده است .[2]

  1. 1. . محمد خزايى، اولين همايش هنر اسلامى ايران، نمادگرايى در هنر اسلامى: تاويل نمادين نقوشدر هنر ايران، ص 131.
  2. 2. . احمد تاجبخش، تاريخ صفويه، ص 81.