معنای هنر شیعی-ج1-ص27
شمسه مركزى كه منحصرآ شامل « اللّه » و « محمد »، « على » است تبعآ منبع نور انگاشته مىشود. اين دو نام اخير در مركز ستارهاى در قبّه مشهد قيوشى نيز آمده و دور آنها را بخشى از آيه قرآن فراگرفته است.
در فرهنگ نمادين دوره فاطمى، نور رابطه ايهام انگيزى با نَصّ داشت. رابطه مكرر در متون، بينِ براى مثال: امام حسين علیه السلام و نور از همينجا آمده است. احتمالا بىدليل نيست كه يكى از نامهاى مسجدالحاكم « جامع الاقمار » بود، همانطور كه يك مقبره همعصر به « مقبره نور » معروف بود. نماى مسجدالاقمار را كه نام آن به معناى « نور ماه » است به وسيله شمسهها با شعاعهاى مشعشع آراستهاند و نام « على » در مركز بزرگترين آنها بهطورمستقيم در بالاى مدخل آمده و شايد ارجاع به اين حديث معروف باشد كه « على دروازه شهرِ دانش است … پس بايد هر آن كس كه طالب علم است از دروازه مناسب آن درآيد ». نماى كلى مسجدالاقمار ديوار عظيمى در جهت قبله است كه با محرابهاى بزرگ و كوچك مفصّل تزيين گرديده است. پنجرههاى مشبّك، همراه با ستارهها و كندهكارى نقش چراغ، بازگشت ديگرى است به نور بهويژه آنگونه كه در قرآن، سوره نور، آيه 35 وصف مىشود.
در اين نما، علاوه بر تراكم نمادهاى تصويرى همچون ديگر بناهاى ياد بودى دوره فاطمى نمادگرايى اعداد كه منحصر است به اعداد 3و5 نيز جارى است .[1]
پس از آل بويه حكومتهاى غزنويان، سلجوقيان، ايلخانان مغول و