امام علی و علم و هنر-ج1-ص177

[28] به کتاب طرح هاي آموزشي نهج البلاغه مراجعه کنيد؟.

[29] خطبه 5:189 و خطبه 2:93 نهج البلاغه معجم المفهرس – و – بحرالمناقب مخطوط ص 10 – و – احقاق الحق ج7 ص 621 – و – کتاب فضائل، شاذان بن جبرئيل ص 98.

[30] بحر المناقب مخطوط ص 10 به نقل احقاق الحقّ ج 7 ص 621، و انوار العلويّه ص 56، و شاذان بن جبرئيل در فضائل خود ص 98 از ابن عبّاس حديث، (و تصريح نموده بر اينکه اين خطابه بر منبر بصره واقع شده است).

[31] شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ج1 ص278، و بحارالانوار ج44 ص256،و امالي شيخ صدوق ص83 و مجلسي 28 حديث 6.

[32] حکمت 147 نهج البلاغه معجم المفهرس مؤلّف، که اسناد و مدارک آن به شرح است:

1- عقد الفريد ج2 ص69: ابن عبد ربه مالکي (متوفاي 328 ه)
2- تاريخ ابن واضح ج2 ص205: ابن واضح (متوفاي 292 ه)
3- تحف العقول ص 169: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 ه)
4- کتاب خصال ج1 ص186 ح157: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه)
5- اکمال الدين ص289 الي294: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه)
6- عيون الاخبار ج2 ص 355: ابن قتيبة (متوفاي 276 ه)
7- محاسن و مساوي ص 40: بيهقي شافعي (متوفاي 569 ه).

[33] بحارالانوار مرحوم مجلسي.

[34] بحارالانوار ج42 ص146 و 147 – و – معالم المَدرستين ج3 ص135.

[35] روايت شده است که علي عليه السلام هرگاه ابن ملجم را مي ديد به اين شعر تمثّل مي جست، اين بيت از عمرو بن معديکرب درباره قيس بن مکشوح مرادي است. کتاب الهادي للشاّدي.

[36] خطبه 70 نهج البلاغه معجم المفهرس مؤلّف.

[37] ابو عبدالرّحمن بکر بن حماد بن سمک زناتي تاهَرتي، شاعري است که عالم به حديث و رجال آن است.او از فضلاي مغرب است در تاهَرت الجزاير متولّد شد و بدانجا منسوب گرديد. در سال 217 هجري به بصره و بعد به قيروان بار سفر بست. آنگاه به تاهرت برگشت و در آنجا سال 296 هجري از دنيا رفت (البيان المغرب – 1 ص 153).

[38] صاحب درختي است تلخ که چون آن را فشار دهند از آن شيره اي چون شير بيرون آيد.

[39] اثبات الهداة ج 4 ص 447: حُرّ عاملي.