امام علی و علم و هنر-ج1-ص124

خليفه دوم درباره جنگ با روميان از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نظر خواست آن حضرت به او فرمود:

خداوند ضامن شده حوزه و حدود مسلمانان را نگهداري کند، و عيوب آنان را بپوشاند، و آن خدايي که مسلمانان را زماني که اندک بوده اند ياري نموده، زنده است، و هرگز نمي ميرد.

تو اگر خودت به جانب دشمن حرکت کني و در جنگ مغلوب گردي، براي شهرهاي دور دست مسلمانان پناهي نمي ماند.

(براي جلوگيري از فتنه و فساد) صلاح اين است که مردي دلير و آزموده به طرف دشمن بفرستي و سپاهيانش را نيز از رزمندگان صبور و با استقامت و شکيبا و موعظه پذير انتخاب کني، پس اگر به ياري خداوند بر دشمن پيروز شدند، آرزوي تو بر آورده شده و اگر شکست خوردند باز هم اهميتي ندارد؛ زيرا خودت به عنوان پناهگاه و پشتيبان مسلمانان زنده خواهي بود. [320] .

خليفه دوم تصميم گرفته بود، اسيران عراقي را بفروشد.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به وي فرمود:

اينها براي شما مال و ثروتي هستند که نظير آن را نخواهيد يافت، اگر آنان را بفروشيد افرادي که پس از اين مسلمان مي شوند از آنها بهره اي نخواهند داشت.

خليفه دوم گفت: پس چه کنم؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

آنها را بگذار تا براي مسلمانان شوکتي باشند. عمر از تصميم خود برگشت.

آنگاه آن حضرت به او فرمود:

هر اسيري از اين اسيران که مسلمان شود، سهم من از او آزاد است. [321] .

مردي به جزئي از مال خود وصيّت کرد.

پس از مرگش ورثه در معناي جزء اخلاف کردند.

در اين باره از اميرالمؤمنين عليه السلام نظر خواستند.

آن حضرت عليه السلام فرمود:

يک هفتم اموالش را در مورد وصيت صرف کنند و به آيه شريفه استشهاد نمود:

«لها سَبْعَةُ اَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُم جُزْءٌ مَقْسُوم»

«جهنّم داراي هفت دَر است، براي هر دَري گروه معيّني از گمراهان» [322] .

مردي به سهمي از مال خود وصيت کرد، پس از مرگ او ورثه در معناي سهم اختلاف کردند.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

يک هشتم مالش را بيرون بياورند و اين آيه را تلاوت فرمود:

«اِنَّما الصَّدقاتُ لِلفُقَراء وَ المَساکِينَ…»

و آنان هشت صنف هستنند و براي هر کدامشان يک سهم. [323] .