امام علی و علم و هنر-ج1-ص93

و هر کتابي که پيش از آن حضرت نازل شده.

و هر قسمتي از طاعت و معصيت را درک و حفظ آنها را فروگذار نکردم.

حتّي يک حرف از آنها را فراموش نکردم.

سپس دست مبارک را بر سينه من گذارد و از خداوند مسئلت کرد که قلب مرا از علم و حکمت و نور پُر کند.

من به آن حضرت عرض کردم:

پدر و مادرم به فدايت، من از زماني که دعا فرموديد چيزي را فراموش نکرده و آنچه را که نوشته ام از من فوت نشده، آيا ترس يا انديشه فراموشي در باره ام داريد؟

آن حضرت صلي الله عليه وآله وسلم فرمود:

خير، ترس و فراموشي و جهل درباره تو ندارم. [204] .

درست است که در روزهاي نخستين اسلام با تکيه به حافظه هاي قوي، قرآن و احاديث را حفظ مي کردند و سينه به سينه منتقل مي نمودند،

امّا براي حفظ سرمايه هاي علمي، فرهنگي امّت اسلامي بايد نهضت تدوين و تأليف را تحقّق مي بخشيد.

امام علي عليه السلام يکي از آغازگران نهضت تأليف و تدوين در امّت اسلامي بود و همگان را به نوشتن و تدوين کُتُب مفيد، سفارش مي فرمود.

اوّل کسي که قرآن را جمع آوري و به سبک شايسته اي نوشت علي عليه السلام بود. [205] .

اوّل کسي که کتابي در احکام دين نوشت تا پاسخگوي نيازهاي عقيدتي و فقهي جامعه باشد، حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بود.

اوّل کسي که علم نحو را مطرح و تکميل و آموزش داد امام علي عليه السلام بود.

کتاب فقهي اميرالمؤمنين عليه السلام طبق نقل امام صادق عليه السلام کتابي مفصّل و داراي صفحاتي بي شمار بود که فرمود:

کاغذهاي آن 70 ذرع طول داشت «به ذراع رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم»

که با خطّ امام نگاشته شد و تمام حلال و حرام در آن مشروحاً بيان گرديد.

و هر چيزي که انسان ها و امّت اسلامي نياز داشتند و دارند جواب آن در اين کتاب آمده است. [206] .