امام علی و علم و هنر-ج1-ص91
پس از آن روز، هزاران نفر از صحابي رسول خدا که زنده بودند و روايات زيادي را از زبان پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم شنيده بودند، روايات و احاديث رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم را در همه جا نقل مي کردند، که روايات اسلامي رونق گرفت. [199] .
امام علي عليه السلام همواره از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم علوم فراوان فرا مي گرفت و تلاش در کسب دانش و رازهاي علمي داشت،
بارها مي ديدند که مدّت هاي طولاني با رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم به مذاکره علمي مي نشست، که رسول خدا فرمود:
أنَا مَدينَةُ الْعِلْم وَ عَلِيٌّ بابَها
«من شهر علم و علي درب آن است» [200] .
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام روزي در اواخر عمر رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم مدّتي طولاني با آن حضرت نشست.
از امام علي عليه السلام پرسيدند:
شما با رسول خدا برسر چه مباحثي گفتگو مي کرديد؟
پاسخ داد:
پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم هزار دَر از دانش را بر من گشود، که از هرکدام هزار دَرِ ديگر باز مي شود. [201] .
يکي از تلاش هاي علمي حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نوشتن و جمع آوري احاديث و روايات ارزشمند بود.
امام علي عليه السلام آنچه از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم مي شنيد، مي نوشت و حفظ مي فرمود.
و به اصحاب و ياران خود نيز فراوان سفارش مي فرمود تا:
احاديث ارزشمند را بنويسند و نگهدارند.
در صورتي که سران کودتاي سقيفه دستور داده بودند کسي جمع آوري حديث نکند و احاديث موجود را سوزانده بودند.
امام علي عليه السلام نه تنها از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم احاديث را مي نوشت و بايگاني مي فرمود، بلکه نقل شده:
حضرت زهرا عليها السلام خبرهاي غيبي را که نقل مي کرد، علي عليه السلام آنها را نيز مي نوشت و حفظ مي کرد، تا امامان بعد از او از دانش و علوم الهي حدّاکثر استفاده را ببرند. [202] .
در زمان خليفه دوّم که ايران و قسمتي از روم به دست مسلمانان فتح شد، کتابخانه هاي با ارزشي به دست مسلمانان افتاد.
فرماندهان از خليفه دوّم کسب تکليف کردند.
با آن همه از کتاب هاي فراوان چه کنند؟
خليفه دوّم با حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام گفتگو کرد و گفت:
«لارَطْبٍ وَلا يابِسٍ إِلاَّ فِي کِتابٍ مُبينٍ»
(همه چيز در قرآن وجود دارد)