امام علی و علم و هنر-ج1-ص73
(اين دل ها همانند تن ها خسته مي شوند، براي نشاط آن به سخنان تازه و حکيمانه روي بياوريد.)
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در حکمت 193 به شناخت روان و راه درمان و بکارگيري آن فرمود:
إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً وَإِقْبَالاً وَإِدْبَاراً، فَأْتُوهَا مِنْ قِبَلِ شَهْوَتِهَا وَإِقْبَالِهَا، فَإِنَّ الْقَلْبَ إِذَا أُکْرِهَ عَمِيَ. [156] .
(دل ها را روي آوردن و پشت کردني است، پس دل ها را آنگاه بکار وا داريد که خواهشي دارند و روي آوردني، زيرا اگر دل را به اجبار بکاري واداري کور مي گردد.)
امام علي عليه السلام در خطبه 4:198 فرمود:
فَإِنَّ تَقَوْي اللَّهِ دَوَاءُ دَاءِ قُلُوبِکُمْ، وَبَصَرُ عَمَي أَفْئِدَتِکُمْ، وَشِفَاءُ مَرَضِ أَجْسَادِکُمْ، وَصَلَاحُ فَسَادِ صُدُورِکُمْ، وَطُهُورُ دَنَسِ أَنْفُسِکُمْ، وَجِلَاءُ عَشَا أَبْصَارِکُمْ، وَأَمْنُ فَزَعِ جَأْشِکُمْ، وَضِيَاءُ سَوَادِ ظُلْمَتِکُمْ.
(همانا تقوا و ترس از خدا، داروي بيماريهاي دل ها، روشنايي قلب ها، و درمان دردهاي بدنها، مرهم زخم جانها، پاک کننده پليديهاي ارواح، و روشنايي بخش تاريکي چشمها، و امنيّت در ناآراميها، و روشن کننده تاريکيهاي شماست.)
و در خطبه 9:176 نسبت به نقش قرآن در شفاي جان ها فرمود:
فَإِنَّ فِيهِ شِفَاءً مِنْ أَکْبَرِ الدَّاءِ: وَهُوَ الْکُفْرُ وَالنِّفَاقُ، وَالْغَيُّ وَالضَّلَالُ، فَاسْأَلُوا اللَّهَ بِهِ، وَتَوَجَّهُوا إِلَيْهِ بِحُبِّهِ، وَلَا تَسْأَلُوا بِهِ خَلْقَهُ، إِنَّهُ مَا تَوَجَّهَ الْعِبَادُ إِلَي اللَّهِ تَعَالَي بِمِثْلِهِ.
(که در قرآن درمان بزرگ ترين بيماريها يعني کفر و نفاق و سرکشي و گمراهي است، پس به وسيله قرآن خواسته هاي خود را از خدا بخواهيد، و با دوستي قرآن به خدا روي آوريد، و به وسيله قرآن از خلق خدا چيزي نخواهيد، زيرا وسيله اي براي تقرّب بندگان به خدا، بهتر از قرآن وجود ندارد.)
و در خطبه 6:110 فرمود:
وَتَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِيثِ، وَتَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوبِ، وَاسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ، وَأَحْسِنُوا تِلَاوَتَهُ فَإِنَّهُ أَنْفَعُ الْقَصَصِ. وَإِنَّ الْعَالِمَ الْعَامِلَ بَغَيْرِ عِلْمِهِ کَالْجَاهِلِ الْحَائِرِ الَّذِي لَا يَسْتَفِيقُ مِنْ جَهْلِهِ؛ بَلِ الْحُجَّةُ عَلَيْهِ أَعْظَمُ، وَالْحَسْرَةُ لَهُ أَلْزَمُ، وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَلْوَمُ.