امام علی و علم و هنر-ج1-ص55

سپس ابوالاسود «نَحي نَحْوَهُ» روش خود را به همان برگردانيد و براساس همان رهنمودها به تفريع فروعات آن پرداخت، بدين جهت اين علم، علم نحو ناميده شد. [117] .

الف- امام علي عليه السلام فرمود:

اَنَا الَّذي عِنْدي اَلْفُ کِتابٍ مِنْ کُتُبِ الْأنبِياء، اَنَا الْمُتَکَلِّمُ بِکُلِّ لُغَةٍ فِي الدُّنْيا.

«من آن کسي هستم که هزار کتاب از کتاب هاي پيامبران در پيش من است، و با هر لغتي که در دنيا است با آن سخن مي گويم». [118] .

ب- اصبغ بن نباته مي گويد: [119] .

امام علي عليه السلام روزي در ايّام خلافت خود به سوي مسجد رفت، در حالي که رداي پيغمبر را پوشيده و عمّامه آن جناب را بر سر گذارده بود، بر روي منبر قرار گرفت و حمد و ثناي الهي را بجا آورد و مردم را پند داد، سپس با کمال وقار و آرامش به منبر تکيه داده و انگشتان را از هم باز نموده بر بالاي شکم خود قرار داد و فرمود:

سَلُوني قَبْلَ اَنْ تَفْقِدوُني، سَلُوني فَاِنَّ عِنْدي عِلْمُ الْأوَّلينَ وَ الْاخِرينَ اَما وَ اللَّهِ لَوْ ثُنِيِّ لِيَ الْوَسادَةُ لَحَکَمْتُ بَيْنَ اَهْلِ الْتَوْرايَةِ بِتَوْراتِهِمْ وَ بَيْنَ اَهْلِ الْاِنجيلِ بِاِنْجيلِهِمْ

وَ بَيْنَ اَهْلِ الزَّبُورِ بِزَبُورِهِمْ

وَ بَيْنَ اَهْلِ الْفُرقانِ (الْقُرآنُ) بِفرْقانِهِمْ

حَتّي يَنْهي کُلُّ کَتابٍ مِنْ هذِهِ الْکُتُبُ

وَ يَقُولُ [120] يا رَبِّ اِنَّ عَلِيّاً قَضي بِقَضائِکَ وَ اللَّهِ اِنّي لَأعْلَمُ بِالْقُرْآنِ وَ تَأويلِهِ مَنْ کُلِّ مُدَّعِ عِلْمِهِ

وَ لَوْلا آيَةٌ في کِتابِ اللَّهِ تَعالي لَاخْبَرْتُکُمْ بِما يَکُونُ اِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ.

ثُمَّ قالَ: سَلُوني قَبْلَ اَنْ تَفْقِدُوني فَوَالَّذي خَلَقَ الْحَبِّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ لَوْ سَاَلُْتمُوني عَنْ آيَةٍ لَأخْبَرْتُکُمْ بِوَقْتِ نُزُولِها وَ فيمَ نَزَلَتْ

وَ اَنْبَأتُکُمْ بِناسِخِها مِنْ مَنْسُوخِها وَ خاصِّها مِنْ عامِّها وَ مُحْکَمِها مِنْ مُتَشابِها وَ مَکّيها مِنْ مَدَنيها وَ اللَّهِ ما مِنْ فِئَةٍ تَضِلُّ اَوْ تَهْدي اِلاَّ اَعْرَفُ قائِدِها وَ سائِقِها وَ ناعِقِها اِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ. [121] .

«اي مردم هرچه مي خواهيد از من بپرسيد پيش از آنکه مرا نيابيد که دانش گذشتگان و آيندگان در نزد من است.

سوگند به خدا اگر امکان داوري برايم حاصل شود، هر آينه حکم مي کنم ميان اهل تورات با تورات آنها،

و ميان اهل انجيل با انجيلشان

و ميان اهل زبور با زبورشان،

و ميان اهل قرآن با قرآن آنها،