امام علی و علم و هنر-ج1-ص43

َعْلَمُ امَّتي مِنْ بَعْدي عَلِيُّ بن ابيطالِب

«داناترين امّتم بعد از من علي بن ابيطالب است.» [80] .

از عجائب صفات علي عليه السلام اين است که بين علم و عمل و بين شمشير و قلم جمع کرده، فصاحت و بلاغت را در اسرار جنگ بيان فرموده و تأليفات علي عليه السلام موجب شهرت جهاني او گشته است.

کمتر انسان با سوادي در جهان بشريت هست که اهل مطالعه باشد و علي را نشناسد.

کلمات گهربارش چون شمشير خونريزش صف بسته، فصاحت و بلاغتش چون هيبت و صلابتش لرزاننده بود، اميرالمؤمنين اوّلين کسي است که به تأليف پرداخت و پس از او سلمان فارسي و ابوذر غفاري و اسبغ بن نباته و عبداللَّه بن ابي رافع به تأليف کتب اسلامي پرداختند.

تأليفات حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بنابر آنچه در کتب تاريخ آمده است، مانند:

که کامل ترين و صحيح ترين نسخه آن به خط کوفي حضور امام زمان است که به وراثت به دست امام علي عليه السلام سپرده شده و غالب مورّخين از آن نام برده اند.

سليم بن قيس مي گويد:

امام علي عليه السلام فرمود:

هيچ آيه اي بر پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم نازل نشده، مگر اينکه آن را براي من مي خواند و من با خطّ خود آن را مي نوشتم.

او از خدا مي خواست تا آن را به من بفهماند و در حافظه من قرار دهد.

و آنگاه که آيات قرآن را حفظ کردم هيچيک از آنها را فراموش نکرده ام و نيز تأويل آيات را به من ياد مي داد، من هم آنرا حفظ مي کردم.

او براي من مي خواند و من مي نوشتم آنچه را که خداوند به وي تعليم نموده بود از حلال و حرام، اوامر و نواهي، اطاعت و معصيت، آنچه که بوده و خواهد بود تا روز قيامت، به من آموخت و من آنرا حفظ کردم و حتّي يک حرف از آنرا فراموش نکرده ام، سپس پيامبر خدا صلي الله عليه وآله وسلم دست بر سينه ام گذاشت و به درگاه خداوند دعا کرد که قلبم را از علم و فقه و فهم و حکمت و نور سرشار گرداند. [81] .