امام علی و علم و هنر-ج1-ص38

خداوند بني اميّه را مانند آب در درون درّه ها و رودخانه ها پراکنده و پنهان مي کند، سپس چون چشمه سارها بر روي زمين جاري مي سازد، تا حق برخي از مردم را از بعضي ديگر بستاند، و گروهي را توانايي بخشيده در خانه هاي ديگران سکونت دهد.

به خدا سوگند! بني اميّه پس از پيروزي و سلطه گري، همه آن چه را که به دست آوردند از کفشان مي رود، چنانکه چربي بر روي آتش آب شود.» [59] .

پيش از آنکه پيرامون علم حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به ارزيابي بپردازيم بايد ريشه هاي پيدايش علوم علوي را بشناسيم که امام علي عليه السلام از کدام سرچشمه جاري علوم مي نوشيد؟

و علوم و اسرار نهان را از کجا دريافت مي فرمود؟

1- امام صادق عليه السلام فرمود:

جَعَلَ اللَّهُ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْاِمامِ عَمُوداً مِنْ نُورٍ يَنْظُرُ اللَّهُ بِهِ اِلَي الْاِمامِ وَ يَنْظُرُ الامامُ بِهِ اِلَيْهِ، فَاِذا اَرادَ عِلْمَ شَيْ ءٍ نَظَرَ في ذالِکَ النُّورِ فَعَرَفَهُ.

«خداوند متعال مابين خود و امام ستوني از نور قرار داده که از اين طريق به امام مي نگرد و امام از اين راه به پروردگارش، هرگاه بخواهد چيزي را بداند به آن ستون نور نظر مي افکند و آگاهي لازم را به دست مي آورد.» [60] .

2- از اميرالمؤمنين عليه السلام نقل شد که فرمود:

اَنَا الَّذي عِنْدي مَفاتيحُ الغَيْبِ لا يَعْلَمُها بَعْدَ مُحَمَّدٍ غَيْري.

«من آن کس هستم که پيش من است کليدهاي غيب، و جز من پس از پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم کسي از آنها آگاه نيست. [61] .

3- در تفسير «الرَّحْمَنَ عَلَّمَ الْقُرْآنْ» مي فرمايد:

پيغمبر بيان علم قرآن را به اميرالمؤمنين علي آموختند و آنچه بشر محتاج به آنست علي ميدانست.

4- سلمان فارسي روايت مي کند که:

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

من داراي علم منايا و بلايا و وصايا و انساب و فصل خطاب و مولد اسلام و مولد کفر هستم من هستم که فرق بين حق و بال مي دهم پس از من بپرسيد هر چه مي خواهدي تا روز قيامت براي شما شرح خواهم داد.

5- پيغمبر صلي الله عليه وآله وسلم فرمود:

«وَ کُلَّ شَيْ ءٍ اَحْصَيْنَاهُ في اِمَامٍ مُبينْ»

«همه علوم اولين و آخرين را به امام آموخت.»

هيچ علمي از ترو خشک عالم نيست که علي نداند و اگر نمي دانست چنين اعلامي نمي کرد که:

بپرسيد از علي هرچه مي خواهيد پيش از آنکه علي را نبينيد.