امام علی و علم و هنر-ج1-ص31

کُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْأَةِ، وَأَتْبَاعَ الْبَهِيمَةِ؛ رَغَا فَأَجَبْتُمْ، وَعُقِرَ فَهَرَبْتُمْ. أَخْلَاقُکُمْ دِقَاقٌ، وَعَهْدُکُمْ شِقَاقٌ، وَدِينُکُمْ نِفَاقٌ، وَمَاؤُکُمْ زُعَاقٌ، وَالْمُقِيمُ بَيْنَ أَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ، وَالشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدَارَکٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ. کَأَنِّي بِمَسْجِدِکُمْ کَجُؤْجُؤِ سَفِينَةٍ قَدْ بَعَثَ اللَّهُ عَلَيْهَا الْعَذَابَ مِنْ فَوْقِهَا وَمِنْ تَحْتِها، وَغَرِقَ مَنْ فِي ضِمْنِهَا.

و رواية: وَايْمُ اللَّهِ لَتَغْرَقَنَّ بَلْدَتُکُمْ حَتَّي کَأَنِّي أَنْظُرُ إِلي مَسْجِدِهَا کَجُؤْجُؤِ سَفِينَةٍ، أَوْ نَعَامَةٍ جَاثِمَةٍ.

و رواية: کَجُؤْجُؤِ طَيْرٍ فِي لُجَّةِ بَحْرٍ.

و رواية أخري: بِلَادُکُمْ أَنْتَنُ بِلَادِ اللَّهِ تُرْبَةً: أَقْرَبُهَا مِنَ الْمَاءِ، وَأَبْعَدُهَا مِنَ السَّمَاءِ، وَبِهَا تِسْعَةُ أَعْشَارِ الشَّرِّ، الُْمحْتَبَسُ فِيهَا بِذَنْبِهِ، وَالْخَارِجُ بِعَفْوِ اللَّهِ. کَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَي قَرْيَتِکُمْ هذِهِ قَدْ طَبَّقَهَا الْمَاءُ، حَتَّي مَايُرَي مِنْهَا إِلَّا شُرَفُ الْمَسْجِدِ، کَأَنَّهُ جُؤْجُؤُ طَيْرٍ فِي لُجَّةِ بَحْرٍ!

(روانشناسي اجتماعي مردم بصره)

شما سپاه يک زن بوديد، و پيروان حيوان «شتر عايشه»، تا شتر صدا مي کرد مي جنگيديد، و تا دست و پاي آن قطع گرديد فرار کرديد، اخلاق شما پَست، و پيمان شما از هم گُسسته، دين شما دورويي، و آب آشاميدني شما شور و ناگوار است، کسي که ميان شما زندگي کند به کيفر گناهش گرفتار مي شود، و آن کس که از شما دوري گزيند مشمول آمرزش پروردگار مي گردد، گويا مسجد شما را مي بينم که چون سينه کشتي غرق شده است، که عذاب خدا از بالا و پايين او را احاطه مي کند، و سرنشينان آن همه غرق مي شوند.

و در روايتي است:

سوگند به خدا، سرزمين شما را آب غرق مي کند، گويا مسجد شما را مي نگرم که چون سينه کشتي يا چونان شتر مرغي که بر سينه خوابيده باشد بر روي آب مانده است.

و در روايت ديگر:

مانند سينه مرغ روي آب دريا.

و در ورايت ديگري آمده:

خاک شهر شما بد بُوترين خاکهااست، از همه جا به آب نزديکتر [45] و از آسمان دورتر، و نُه دَهم شرّ و فساد در شهر شما نهفته است، کسي که در شهر شما باشد گرفتار گناه، و آن که بيرون رود در پناه عفو خداست.

گويي شهر شما را مي نگرم که غرق شده، و آب آن را فرا گرفته، چيزي از آن ديده نمي شود، مگر جاهاي بلند مسجد، مانند سينه مرغ بر روي امواج آب دريا! [46] .

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در تداوم پند دادن ها و هشدار مردم کوفه به آينده خونين آن اشاره فرمودند که چگونه شهر کوفه را با کشتارهاي خونين هدف قرار مي دهند.

در خطبه 116 فرمود: