امام علی و علم و هنر-ج1-ص14

وَاعْلَمُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ أَنَّکُمْ فِي زَمَانٍ الْقَائِلُ فِيهِ بِالْحَقِّ قَلِيلٌ، وَاللِّسَانُ عَنِ الصِّدْقِ کَلِيلٌ، وَاللَّازِمُ لِلْحَقِّ ذَلِيلٌ.

أَهْلُهُ مُعْتَکِفُونَ عَلَي الْعِصْيَانِ، مُصْطَلِحُونَ عَلَي الْإِدْهَانِ، فَتَاهُمْ عَارِمٌ، وَشَائِبُهُمْ آثِمٌ، وَعَالِمُهُمْ مُنَافِقٌ، وَقَارِنُهُمْ مُمَاذِقٌ.

لَا يُعَظِّمُ صَغِيرُهُمْ کَبِيرَهُمْ، وَلَا يَعُولُ غَنِيُّهُمْ فَقِيرَهُمْ.

(هنگامي که «جُعدة بن هبيرة» نتوانست در حضور امام عليه السلام سخن بگويد فرمود:)

«آگاه باشيد، همانا زبان پاره اي از وجود انسان است، اگر آمادگي نباشد سخن نمي گويد، و به هنگام آمادگي، گفتار او را مهلت نمي دهد، همانا ما اميران سخن مي باشيم، درخت سخن در ما ريشه دوانده، و شاخه هاي آن بر ما سايه افکنده است.

خدا شما را رحمت کند، بدانيد که همانا شما در روزگاري هستيد که گوينده حق اندک، و زبان از راستگويي عاجز، و حق طلبان بي ارزشند، مردم گرفتار گناه، و به سازشکاري هم داستانند، جوانشان بداخلاق، و پيرانشان گنهکار، و عالمشان دورو، و نزديکانشان سودجويند، نه خردسالانشان بزرگان را حرمت مي نهند و نه توانگرانشان دست مستمندان را مي گيرند.» [20] .

پس اگر يکي از کانال هاي ارتباطي ما با مردم فنّ خطابه است، پس بايد اين هنر را درست بياموزيم.

امام علي عليه السلام در نهج البلاغه در 79 نامه، با استفاده از هنر نويسندگي، به گونه اي شگفتي آور، دل و جان دوست و دشمن را تغيير داده است.

دوست را آگاهي داد.

و دشمن را با نوشته هاي اخلاقي سياسي، هشدارگونه به تفکّر واداشت و در عمق جان او نفوذ کرد.

امام به منشي خود «ابي رافع» به هنر خطّاطي اشاره مي کند که امروزه تمام ماشين هاي تايپ، ناچار شدند که آن واقعيّت ها را بکار گيرند، رهنمود داد که:

أَلِقْ دَوَاتَکَ، وَأَطِلْ جِلْفَةَ قَلَمِکَ، وَفَرِّجْ بَيْنَ السُّطُورِ، وَقَرْمِطْ بَيْنَ الْحُرُوفِ: فَإِنَّ ذلِکَ أَجْدَرُ بِصَبَاحَةِ الْخَطِّ.

(امام علي عليه السلام به نويسنده خود عبيداللَّه بن ابي رافع دستور داد:)

«در دوات، ليقه بينداز، نوک قلم را بلندگير، ميان سطرها فاصله بگذار، و حروف را نزديک به يکديگر بنويس، که اين براي زيبايي خط سزاوارتر است.» [21] .

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام هم در سخنراني ها و هم در نامه ها داستانهاي گذشتگان و ماجراهاي تلخ و شيرين زمان را بسيار جالب و روشن با استفاده از هنر تجسّمي بيان فرموده است که شگفتي آور است.