گونه های تصویر در نهج البلاغه

فصل چهارم: گونه های تصویر در نهج البلاغه

کارکردها

در فصل نخست این پژوهش در بحث از مبانی نظری به بحث تصویر، تعاریف و رویکردها اشاره شد. در این فصل به گونه های تصویر و کارکردهای آن در نهج البلاغه پرداخته می شود. تصویر با انواع و گونه های آن یکی از جلوه های اساسی متن نهج البلاغه می باشد. خطبه یا نامه ای در نهج البلاغه یافت نمی شود که خالی از تصویر باشد. تصویر متن را از حالت عادی به حالت ادبی می کشاند و از جمله تفاوت ها و تمایزهای متن عادی با متن ادبی، تصویر است. آفریننده اثر به واسطه هنر تصویرگری است که می کوشد متن را شاعرانه نماید؛ البته این هنر در متن تنها یک آرایش لفظی و ظاهری نیست؛ بلکه آفرینشی است هنری و حلقۀ واسطه دو نظام حسّی و ذهنی است؛ چون تصویر هم دلالت حسّی دارد و هم ذهنی و معنایی. به واسطه تصویر است که از دنیای ساده و سطحی متن به افق های باز راه می یابیم. ارزش بیانی یک متن بر دوش تصویر است. آنچه درون مایه یک متن را شکل می دهد، یعنی اندیشه، احساس و عاطفه، به وسیله تصویر ظهور و تجلّی می یابند و تصویر مهم ترین و شاید تنها ابزار خواننده یا