پایگاه تخصصی فقه هنر

آفرینش های هنری در نهج البلاغه-ج1-ص258

بر آن تشبیه و مجاز و استعاره، همه به شعرشدن آن کمک می کنند. یک نمونه خطبه شقشقیه است که موسیقی درونی و بیرونی متن، آواها و نغمه ها و هماهنگی آوایی و سجع ها با رَوی های برابر و واژگان برابر آن را زیبا نموده است. عبارات مسجّع و آهنگین این خطبه را می توان چنین دسته بندی کرد:

فستدلتُ دونها ثوباً

و طویت عنها کشحا

در یک حرف با تنوین منصوب

بین أن اصول بیدٍ جزّاء

او اصبر علی طخیةٍ عمیاء

سجع در دو حرف؛ حرف روی و همزه

یهرم فیها الکبیرُ

و یشب فیها الصغیر

در دو حرف یاء و راء

هاتا

احجا

در یک حرف الف

قذیً

شجاً و نهباً

در یک حرف

حیاته

وفاته

در دو حرف روی (ات)

مسّها

کلامها

دو حرف (ها)

العثار

الاعتذار

دو حرف (ار)

حزم

نقصمّ

یک حرف (م)

فتله

عمله و بطنته

دو حرف (له) و در کلمه سومی حرف (ها)

نکثت

سرقت

یک حرف (ت)

سمعوها

وعوها

دو حرف (ها)

الحبّة

السنمة

یک حرف (ة)

الحاضر

الناصر

دو حرف (حرف روی و حرف پایانی)