آفرینش های هنری در نهج البلاغه-ج1-ص52

ادبیات چیست؟

تا اینجا سخن بر سر تفاوت زبان علم و زبان روزمره با زبان ادبی بود؛ اما همچنان پرسش های زیر خودنمایی می کنند که با پاسخ به آنها می توان به تعریفی از ادبیات رسید. در پاسخی کلّی باید گفت: « تمام آنچه که در دوران مختلف تاریخی توسط شاعران و ادیبان به رشته تحریر درآمده است، با دو ویژگی زیبایی شناختی و زبان شناختی در حوزه ادبیات جای می گیرند ».^[1] این پرسش ها چنین اند:

1. چه چیز آثار ادبی را از آثار غیرادبی متمایز می سازد ؟

2. چه چیز ادبیات را از سایر فعالیت ها یا شیوه های گذران وقت جدا می کند ؟

3. چگونه باید کتاب های ادبی را از غیرادبی تشخیص داد ؟

4. آیا ویژگی های متمایزکننده ای وجود دارد که در همه آثار ادبی مشترک باشد ؟

در تعریف منطقی و مفهومی و اصطلاحی ادبیات دیدگاه های متفاوتی مطرح است که ناشی از انتظار صاحب نظران و زاویه دید آنان به این مسئله می باشد. تعریف هایی که از سوی آنان ارائه شده، هر یک به وجهی از آن نگریسته اند؛ برخی آن را از حیث کاربردی تعریف کرده اند و جهت گیری آن را دعوت به نیکی و بازداشتن از بدی دانسته اند .^[2] برخی هم در تعریف آن مؤلفه هایی چون آراستگی، فضیلت ،^[3] دوری گزیدن از لغزش کلامی ^[4] و پرهیز