آفرینش های هنری در نهج البلاغه-ج1-ص25

3. المظاهر البدیعیه فی خطب الامام علی عليه السلام تألیف حیدر احمد الزبیدی

چنان که از نام کتاب پیداست، نویسنده در پی بررسی جنبه های بدیعی متن نهج البلاغه است؛ به همین روی در فصل نخست با این عنوان ها روبرو هستیم: بلاغت آوایی، تکرار، جناس، اشتقاق، سجع وگونه های آن. فصل دوم به مباحثی چون بلاغت ساخت و سبک و از جمله التفات می پردازد. نویسنده در فصل سوم به مباحث معناشناسی، البته با نگاه سنتی، مثلاً طباق و گونه های آن اشاره می کند؛ در پایان هم به مسئله بینامتنیت پرداخته می شود که البته این بحث پیوند وثیقی با دیگر فصل ها ندارد. این اثر چنان که پیداست، از منطق واحدی در بررسی متن از حیث دانش بدیع پیروی نمی کند و برخی از مطالب آن با عنوان اثر ناهماهنگ است.

4. المستویات الجمالیه فی نهج البلاغه تألیف نوفل ابورغیف: این کتاب پس از طرح مباحثی دربارۀ فرهنگ امام عليه السلام و نهج البلاغه به مباحثی در زیبایی شناسی متن آن مثل خوانش بیرونی، تکرار، تضاد، تقابل، ایجاز، تأکید، حذف، مجاز و حقیقت می پردازد. نویسنده گاه به بررسی کلی یک خطبه کامل یا یک نامه می پردازد و می کوشد زیبایی های آن را کشف کند و در این کار موفق است. این اثر با اینکه در تبیین مطالب طرح شده نکات مهمی را بیان کرده است، گاه دچار پراکندگی در ارائه مطالب می شود و رشته واحدی مطالب آن را وحدت نمی بخشد.

5. ادبیة الخطابة الاسلامیه از علی مهدی زیتون: نویسنده پس از بررسی ویژگی های خطابه در عصر اسلامی، به جنبه های واژگانی و حوزه های معنایی نهج البلاغه پرداخته است و سپس به کارکرد تشبیه و استعاره اشاره کرده و در پایان به مسائل معنایی و مفهومی در نهج البلاغه از جمله عدالت، سیاست، جهاد و اموری از این دست پرداخته است. نویسنده در پی بیان ویژگی های خطابه