مبانی هنری قصه های قرآن-ج1-ص214

پايبند نبودن به عهداست. در قصّه موسى مى نگريم كه قوم او بسيارى از عهدهايى را كه با وى بسته بودند، ناجوانمردانه زير پا نهادند: ( وَلَقَدْ اَنْزَلْنا اِلَيْكَ ايات بَيِّنات وَما يَكْفُرُبِها اِلاَّ الْفاسِقُونَ ) (اَوَ كُلَّما عاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَريْقٌ مِنْهُمْ بَلْ اَكْثَرُهُمْ لايُؤْمِنُونَ . وَلَمّا جآءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ نَبَذَ فَريقٌ مِنَ الَّذينَ اُوتُوا الْكِتابَ كِتابَ اللهِ وَرآءَ ظُهُورِهِمْ كَاَنَّهُمْ لايَعْلَمُونَ.) (1) هر آينه كه بر تو آياتى روشن نازل كرديم. و جز فاسقان كسى منكر آنها نخواهدشد . آياهر بار كه با خدا پيمانى بستند گروهى از ايشان پيمان شكنى كردند؟ آرى بيشترشان ايمان نخواهندآورد . و گروهى از اهل كتاب چون پيامبرى از جانب خدا بر آنان مبعوث شد كه به كتابشان هم گواهى مى داد، كتاب خدا را چنان كه گويى از آن بى خبرند، پسِ پشت افكندند. از همين ويژگى اخلاقى با تصويرى بس هنرمندانه در جايى ديگر يادشده است: وَمِنْ اَهْلِ الْكِتابِ مَنْ اِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطار يُؤَدِّه اِلَيْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ اِنْ تَاْمَنْهُ بِدينار لايُؤَدِّه اِلَيْكَ اِلاّ ما دُمْتَ عَليْهِ قآئِمًا ذلِكَ بِاَنَّهُمْ قالُوا لَيْسَ عَلَيْنا فىِ الاُْمِّيينَ سَبيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ.(2) از ميان اهل كتاب كسى است كه اگر او را امين شمرى و قنطارى به او بسپارى آن را به تو باز مى گرداند، و از ايشان كسى است كه اگر امينش شمرى و دينارى به او بسپارى جز به تقاضا و مُطالبت، آن را بازنگرداند. زيرا مى گويد: راه اعتراض مردم مكه بر ما بسته است و كس ما را ملامت نكند. اينان خود مى دانند كه به خدا دروغ مى بندند. همين ويژگى از مصريان نيز به تصوير كشيده شده است. آنان كسانى هستند كه عهد خويشتن با خدا را شكسته اند: (وَلَقَدْ اَخَذْنآ الَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنينَ وَنَقْص مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ . فَاِذا جآءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قالُوا لَنا هذِهِ وِاِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسى وَمَنْ مَعَهُ )