مبانی هنری قصه های قرآن-ج1-ص108

از آن ترسيدند. انسان آن امانت بر دوش گرفت، كه او ستمكار و نادان بود. آن گاه وى اين هر دو نوع تمثيل را به قصّه هاى تمثيلى قرآن سرايت مى دهد. نوع نخست، قصّه اى است كه پس از سخنى ديگر مى آيد تا آن را جلا و صفا و روشنى بخشد، مانند آنچه در سوره يس پس از تصوير حال پيامبر اسلام و قومش آمده است: (وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلاً اَصْحابَ الْقَرْيَةِ اِذْ جاءَهَا الْمُرسَلُونَ . اِذْ اَرْسَلْنآ اِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِث فَقالُوا اِنّا اِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ . قالُوا مآ اَنْتُمْ اِلاّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَمآ اَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَىْء اِنْ اَنْتُمْ اِلاّ تَكْذِبُونَ. قالُوا رَبُّنا يَعْلَمُ اِنّآ اِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ . وَما عَلَيْنآ اِلاّ َ الْبَلاغُ الْمُبينُ. قالُوا اِنّا تَطَيَّرْنا بِكُمْ لَئِنْ لَمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُمْ مِنّا عَذابٌ اَليمٌ . قالُوا طآئِرُكُمْ مَعَكُمْ اَئِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ. وَجآءَ مِنْ اَقْصَا الْمَدينَةِ رَجُلٌ يَسْعى قالَ يا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلينَ . اِتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ اَجْرًا وَهُمْ مُهْتَدُونَ. وَمالِىَ لا اَعْبُدُ الَّذى فَطَرَنى وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ . ءَاَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ الِهَةً اِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمنُ بِضُرّ لاتُغْنِ عَنّى شَفاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلايُنْقِذُونَ . اِنّى اِذًا لَفى ضَلال مُبين . اِنّى امَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ . قيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قالَ يا لَيْتَ قَوْمى يَعْلَمُونَ. بِما غَفَرَلى رَبّى وَجَعَلَنى مِنَ الْمُكْرَمينَ . وَمآ اَنْزَلْنا عَلى قَوْمِهِ مِنْ بَعْدِه مِنْ جُنْد مِنَ الْسّمآءِ وَما كُنّا مُنْزِلينَ . اِنْ كانَتْ اِلاّ صَيْحَةً واحِدَةً فَاِذا هُمْ خامِدُونَ.) (1)

داستان مردم آن قريه را برايشان بياور، آن گاه كه رسولان بدان جا آمدند . نخست دو تن را به نزدشان فرستاديم و تكذيبشان كردند; پس با سومى نيروشان داديم و گفتند: ما به سوى شما فرستاده شده ايم . گفتند: شما انسانهايى همانند ما هستيد و خداى رحمان هيچ چيز نفرستاده است و شما جز دروغ نمى گوييد . گفتند: پروردگار مان مى داند كه ما به سوى شما فرستاده شده ايم . و بر عهده ما جز پيام رسانيدن آشكارا هيچ نيست . گفتند: ما شما را به فال بد گرفته ايم. اگر بس نكنيد سنگسارتان