مبانی هنری قصه های قرآن-ج1-ص57

صندوق را به دريا افكن، تا دريا به ساحلش اندازد و يكى از دشمنان من و دشمنان او صندوق را برگيرد. محبت خويش بر تو ارزانى داشتم تا زير نظر من پرورش يابى. 2. (اِذْ تَمْشى اُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلى مَنْ يَكْفُلُهُ فَرَجَعْناكَ اِلى اُمِّكَ كَىْ تَقَرَّ عَيْنُها وَلا تَحْزَنَ وَقَتَلْتَ نَفْسًا فَنَجَّيْناكَ مِنَ الْغَمِّ وَفَتَنّاكَ فُتُونًا فَلَبِثْتَ سِنينَ فى اَهْلِ مَدْيَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلى قَدَر يا مُوسى.) (1) آنگاه كه خواهرت مى رفت و مى گفت: مى خواهيد شما را به كسى كه نگهداريش كند راه بنمايم؟ ما تو را نزد مادرت بازگردانيديم تا چشمانش روشن گردد و غم نخورد. و تو يكى را بكشتى و ما از غم آزادت كرديم و بارها تو را بيازموديم. و سالى چند ميان مردم مدين زيستى. و اكنون، اى موسى، در آن هنگام كه مقدر كرده بوديم آمده اى. از مقايسه اين مراحل در دو سوره مزبور چنين مى توان نتيجه گرفت: 1. در سوره قصص، هدف اصلى از ارائه قصّه اين است كه پيامبر و همه مؤمنان در طول تاريخ عبرت بگيرند و بدانند كه در عرصه مبارزه حق و باطل، سرانجام پيروزى از آنِ مؤمنان است. از اين رو، قصّه با استبداد فرعون آغاز مى شود و از وعده نصرت خداوند سخن مى گويد. امّا در سوره طه، خطاب به خود موسى است ولطف خداوند به او يادآورى مى شود. از اين رو، عرصه محدودتر است و چون عبرت آموزى كلّى مقصود نيست، از آن صحنه آرايى هاى عمومى تر اثرى نيست. 2. وحى خداوند به مادر موسى در سوره قصص و طه به گونه اى آمده است كه تصويرها در يكى، كامل كننده تصويرهاى ديگرى باشند. در سوره قصص، هدف آماده سازى ذهنى و روانى براى مادر موسى است تا توان برخورد با حادثه اى را كه در راه است بيابد. به همين دليل، لحن كاملا آرامش بخش و وعده دهنده است. با جوّ اين زمينه سازى روانى سازگار نيست كه نامى از تابوت برده شود كه صندوقى بوده چوبى و قاعدتاً گذاردن نوزاد در آن و به رود سپردنش خاطر آزار جلوه مى كرده است. امّا در سوره طه با تصويرى ناگهانى