هنر-ج1-ص39

اجتماعى بهتر از آن دورانهاست . پيشرفت دانش و علوم نيز به ما كمك مى كند .
زبان ما زبانى غنى و رسا و پرظرفيت است و خود زبان در پيشرفت دانش و علوم و
معارف و گسترش و ارائه ى آن و تبادل آن نقش مؤثرى دارد . با اين زبان ، با اين
استعداد ، با اين وضع ، با آگاهى از پيشرفتهاى جديد جهانى چه دليلى دارد كه ما
اين انتظار را در دلمان نپرورانيم كه ايران همان نبوغ و همان برجستگى هاى علمى و
شكوفايى فرهنگى اسلامى قرون ميانه ى اسلامى را امروز هم ارائه كند .

يك سلسله اتفاقها روى داد . . . و دانش در غرب آن جوشش را پيدا كرد . آنها

نه استعدادشان بيشتر از مردم مشرق زمين است ، نه سابقه ى تمدنى مانند شرق دارند
، و نه اوضاع اجتماعى و وضع حكومتها و اوضاع سياسى و تشكيلات سياسى شان بهتر از
تشكيلات سياسى شرق بود ، بلكه گاهى ظالمانه تر و سخت تر هم بوده است .

بنابراين ، برحسب يك سلسله امكانات ، غرب در مسابقه ى دانش از شرق جلو

افتاد ، از شرق اسلامى و از ايران . ايران مهمترين و گرم ترين كانون دانش و
معرفت . در طول اين چند قرن در بين كشورهاى اسلامى ديگر بود . حالا چرا بايد
تصور بكنيم كه تا ابد بايد اوضاع همين گونه باشد ؟ به چه دليل ؟

اولين قدم اين است كه ما محتاج ديگران نباشيم ، البته همه ى انسانها به هم

محتاجند ، در حقيقت متكى به ديگران نباشيم يعنى اگر عصايشان را از زير بغل ما
كشيدند ، ما به زمين بيفتيم ! اين اولين قدم است . ( 1 )