الگوهای رفتاری امام علی (ع) و علم و هنر-ج1-ص104
بدان ، كه در اينجا (اشاره به سينه مبارك كرد) دانش فراوانى انباشته است ، اى كاش كسانى را مى يافتم كه مى توانستند آن را بياموزند، آرى تيزهوشانى مى يابم امّا مورد اعتماد نمى باشند، دين را وسيله دنيا قرار داده ، و با نعمت هاى خدا بر بندگان ، و با برهان هاى الهى بر دوستان خدا فخر مى فروشند. يا گروهى كه تسليم حاملان حق مى باشند امّا ژرف انديشى لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اوّل شبهه اى ، شك و ترديد در دلشان ريشه مى زند، پس نه آنها، و نه اينها، سزاوار آموختن دانشهاى فراوان من نيستند. يا ديگرى كه سخت در پى لذّت بوده ، و اختيار خود را به شهوت داده است ، يا آن كه در ثروت اندوزى حرص مى ورزد، هيچكدام از آنان نمى توانند از دين پاسدارى كنند، و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند، و چنين است كه دانش با مرگ دارندگان دانش مى ميرد.
5 خصائص الامام
اللَّهُمَّ بَلَى ! لاَ تَخْلُو الاَْرْضُ مِنْ قَائِمٍِللّهِ بِحُجَّةٍ، إِمَّا ظَاهِرا مَشْهُورا، وَإِمَّا خَائِفا مَغْمُورا، لِئَلا تَبْطُلَ حُجَجُ اللّهِ وَبَيِّنَاتُهُ. وَكَمْ ذَا وَاءَيْنَ اءُولئِكَ؟ اءُولئِكَ وَاللّهِ الاَْقَلُّونَ عَدَدا، وَالاَْعْظَمُونَ عِنْدَ اللّهِ قَدْرا. يَحْفَظُ اللّهُ بِهِمْ حُجَجَهُ وَبَيِّنَاتِهِ، حَتَّى يُودِعُوهَا نُظَرَاءَهُمْ، وَيَزْرَعُوهَا فِي قُلُوبِ اءَشْبَاهِهِمْ. هَجَمَ بِهِمُ الْعِلْمُ عَلَى حَقِيقَةِ الْبَصِيرَةِ، وَبَاشَرُوا رُوحَ الْيَقِينِ، وَاسْتَلاَ نُوا مَا اسْتَعْوَرَهُ الْمُتْرَفُونَ، وَاءَنِسُوا بِمَا اسْتَوْحَشَ مِنْهُ الْجَاهِلُونَ.
وَصَحِبُوا الدُّنْيَا بِاءَبْدَانٍ اءَرْوَاحُهَا مُعَلَّقَةٌ بِالَْمحَلِّ الاَْعْلَى . اءُولئِكَ خُلَفَاءُ اللّهِ فِي اءَرْضِهِ، وَالدُّعَاةُ إِلَى دِينِهِ. آهِ آهِ شَوْقا إِلَى رُؤْيَتِهِمْ! انْصَرِفْ يَا كُمَيْلُ إِذَا شِئْتَ.
آرى ! خداوندا! زمين هيچگاه از حجّت الهى تهى نيست ، كه براى خدا با برهان روشن قيام كند، يا آشكار و شناخته شده ، يا بيمناك و پنهان ، تا حجّت خدا باطل نشود، و نشانه هايش از ميان نرود. تعدادشان چقدر؟ و در كجا هستند؟ به خدا سوگند! كه تعدادشان اندك ولى نزد خدا بزرگ مقدارند، كه خدا به وسيله آنان حجّت ها و نشانه هاى خود را نگاه مى دارد، تا به كسانى كه همانندشان هستند بسپارند، و در دلهاى آنان بكارند، آنان كه دانش ، نور حقيقت بينى را بر قلبشان تابيده ،
و روح يقين را دريافته اند، كه آن چه را خوشگذران ها دشوار مى شمردند، آسان گرفتند، و با آن چه كه ناآگاهان از آن هراس داشتند اءنس گرفتند.
در دنيا با بدنهايى زندگى مى كنند، كه ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است ، آنان جانشينان خدا در زمين ، و دعوت كنندگان مردم به دين خدايند.
آه ، آه ، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم ؟ كميل ! هرگاه خواستى باز گرد.
علّه تغيير الشيّب
وَسُئِلَ عَلَيْهِ السَّلاَ مُ عَنْ قُوْلِ الرَّسُولِ صلى اللّه عليه واله صلى اللّه عليه واله ((غَيِّرُوا الشَّيْبَ، وَلاَ تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ))
فَقَالَ عليه السلام : إِنَّمَا قَالَ صلى اللّه عليه واله ذلِكَ وَالدِّينُ قُلُّ، فَاءَمَّا الاَّْنَ وَقدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ، وَضَرَبَ بِجِرَانِهِ، فَامْرُؤٌ وَمَا اخْتَارَ.
و درود خدا بر او فرمود: (از امام پرسيدند كه رسول خدا صلى اللّه عليه واله فرمود: موها را رنگ كنيد، و خود را شبيه يهود نسازيد يعنى چه ؟ فرمود:)
پيامبر صلى اللّه عليه واله اين سخن را در روزگارى فرمود كه پيروان اسلام اندك بودند، امّا امروز كه اسلام گسترش يافته ، و نظام اسلامى استوار شده ، هركس آن چه را دوست دارد انجام دهد.
قسمتى از خطبه 1
عجائب خلقة الانسان
ثُمَّ جَمَعَ سُبْحَانَهُ مِنْ حَزْنِ الاَْرْضِ وَسَهْلِهَا، وَعَذْبِهَا وَسَبَخِهَا، تُرْبَةً سَنَّهَا بِالْمَاءِ حَتَّى خَلَصَتْ، وَلاَ طَهَا بِالْبَلَّةِ حَتَّى لَزَبَتْ، فَجَبَلَ مِنْهَا صُورَةً ذاتَ اءَحْنَاءٍ وَوُصُولٍ، وَاءَعْضَاءٍ وَفُصُولٍ، اءَجْمَدَهَا حَتَّى اسْتَمْسَكَتْ، وَاءَصْلَدَهَا حَتَّى صَلْصَلَتْ، لِوَقْتٍ مَعْدُودٍ، وَاءَمَدٍ مَعْلُومٍ؛ ثُمَّ نَفَخَ فِيهَا مِنْ رُوحِهِ فَمَثُلَتْ إ نْسانا ذَا اءَذْهَانٍ يُجِيلُهَا، وَفِكَرٍ يَتَصَرَّفُ بِهَا.
وَجَوَارِحَ يَخْتَدِمُهَا، وَاءَدَوَاتٍ يُقَلِّبُهَا، وَمَعْرِفَةٍ يَفْرُقُ بِهَا بَيْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ، وَالاَْذْوَاقِ وَالْمَشَامِّ، والاَْلْوَانِ وَالاَْجْنَاسِ، مَعْجُونا بِطِينَةِ الاَْلْوَانِ الُْمخْتَلِفَةِ، وَالاَْشْبَاهِ الْمُؤْتَلِفَةِ، وَالاَْضْدَادِ الْمُتَعَادِيَةِ، وَالاَْخْلاطِ الْمُتَبَايِنَةِ، مِنَ الْحَرِّ وَالْبَرْدِ، وَالْبَلَّةِ وَالْجُمُودِ.