الگوهای رفتاری امام علی (ع) و علم و هنر-ج1-ص90
آيا به همين قناعت كنم كه بگويند: اين اميرالمؤ منين عليه السلام است .
امّا در سختى ها با مردم همدردى نكنم و يا در تنگناى زندگى در پيش ايشان نباشم ، خدا مرا خلق نكرده مانند حيوان پروارى كه تمام همّش خوراكش باشد و يا من مانند حيوان آزاد و خودسر در سبزه زار نيستم كه شغل او خوردن علفهاى مقابل ديد او باشد تا شكم خود را پُر كند و غفلت دارد از آنچه در انتظار اوست .
قونسول روس با شنيدن كلمات گهربار و سخنان معجزه آساى اميرالمؤ منين عليه السلام فورا بشرف اسلام مشرّف گرديد !!
سيّد رضىّ تدوين كننده نهج البلاغه در رابطه با ارزش ها و عظمت سخنان حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام مى گويد:
(( سخنان آن حضرت دربردارنده عجايب بلاغت و شگفتى هاى فصاحت و گوهرهاى ادبيّات عرب و مطالب ارزشمندى در رابطه با مسائل دينى و دنيوى است كه دين همه از امتيازات ، در هيچ كلامى جمع نشده و اينگونه سخنان جامع در هيچ كتابى گرد نيامده است ، زيرا امام على عليه السلام يگانه سرچشمه فصاحت و منشاء و ماءخذ بلاغت است كه رموز بلاغت از آن بزرگوار آشكار شد، و آئين و راه و رسم فصاحت از او گرفته شده است و هر گوينده سخن پرورى از روش او پيروى كرده باشد و هر واعظ بليغى از سخنان آن حضرت كمك و يارى طلبيده است ، خود در ميدان سخنورى گُوى سبقت را ربوده است )). (388)
و همچنين مى گويد:
كانَ امي رالمُؤ مِني ن عليه السلام مَشرَعُ الفَصاحة و مُورِدِها …
((اميرالمؤ منين على عليه السلام سرچشمه فصاحت و ريشه و زادگاه بلاغت است ، اسرار مستور بلاغت از وجود او ظاهر گشت و قوانين آن از او گرفته شد، هرگوينده سخنورى از او پيروى كرد و هر واعظ سخن شناسى از سخن او مدد گرفت ، امّا به او نرسيدند و از او عقب مانده اند، زيرا كه بر كلام امام على عليه السلام نشانه هاى دانش الهى و بوى عطر آگين سخنان رسول خدا صلى اللّه عليه واله موجود است )). (389)
حسين نائل مرصفى استاد فنّ بلاغت و بيان در دانشكده دارالعلوم مصر، و يكى از مدرّسين دانشگاه الازهر مصر، در شرحى كه بر نهج البلاغه نوشته است به تمام معيارها و جاذبه هاى ياد شده در كلمات ابن ابى الحديد اعتراف كرد و افزود كه :
((نهج البلاغه كتابى است كه خداوند آن را دليل روشنى قرار داد تا ثابت كند كه على عليه السلام بهترين شاهد زنده نورانيّت و پرتو بخش قرآن و حكمت و دانش و هدايت و اعجاز و فصاحت آن كتاب آسمانى است ، آيات و نشانه هاى حكمت ارزنده و قوانين صحيح سياست و پندهاى روشن و دلنشين برهان گويا و استوارى كه على عليه السلام در اين كتاب آورد، خود دليل فضيلت ما فوق تصوّر و بهترين آثار يك پيشواى بحقّ است كه هيچ يك از حكماى بزرگ و فلاسفه عالى مقام و نوابغ روزگار نظير آنرا نياورده اند)). (390)
دانشمند مسيحى به نام نُوسيسيان مى گويد:
((اگر امام على عليه السلام اين خطيب با عظمت و اين گوينده زبر دست امروز در همين عصر ما بر منبر كوفه مى نشست ، شما مى ديديد كه مسجد كوفه با اين همه وسعت از مردم مغرب زمين و دانشمندان جهان براى استفاده از درياى خروشان علم على عليه السلام موج مى زند )). (391)
عبدالحميد بن يحيى يكى از سخنوران مشهور، رمز موفّقيّت خود را نهج البلاغه معرّفى مى كند و مى گويد:
((من 70 خطبه از خطبه هاى نهج البلاغه امام على عليه السلام را حفظ كردم كه مانند چشمه ساران هميشه جارى در وجودم همواره حركت آفرين و فيض بخش مى باشند)).
عبدالحميد كه در فنّ نويسندگى در عرب ضرب المثل بود و درباره او گفته اند، نويسندگى با عبدالحميد آغاز شد و در اوائل قرن دوّم هجرى مى زيسته است .