الگوهای رفتاری امام علی (ع) و علم و هنر-ج1-ص31

يا گروهى كه تسليم حاملان حق مى باشند امّا ژرف انديشى لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اوّل شبهه اى ، شك و ترديد در دلشان ريشه مى زند، پس نه آنها، و نه اينها، سزاوار آموختن دانشهاى فراوان من نيستند. يا ديگرى كه سخت در پى لذّت بوده ، و اختيار خود را به شهوت داده است ، يا آن كه در ثروت اندوزى حرص مى ورزد، هيچكدام از آنان نمى توانند از دين پاسدارى كنند، و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند، و چنين است كه دانش با مرگ دارندگان دانش ‍ مى ميرد.

آرى ! خداوندا! زمين هيچگاه از حجّت الهى تهى نيست ، كه براى خدا با برهان روشن قيام كند، يا آشكار و شناخته شده ، يا بيمناك و پنهان ، تا حجّت خدا باطل نشود، و نشانه هايش از ميان نرود، تعدادشان چقدر؟ و در كجا هستند؟

به خدا سوگند! كه تعدادشان اندك ولى نزد خدا بزرگ مقدارند، كه خدا به وسيله آنان حجّت ها و نشانه هاى خود را نگاه مى دارد، تا به كسانى كه همانندشان هستند بسپارند، و در دلهاى آنان بكارند، آنان كه دانش ، نور حقيقت بينى را بر قلبشان تابيده ، و روح يقين را دريافته اند، كه آن چه را خوشگذران ها دشوار مى شمردند، آسان گرفتند، و با آن چه كه ناآگاهان از آن هراس داشتند اءنس گرفتند.

در دنيا با بدن هايى زندگى مى كنند، كه ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است ، آنان جانشينان خدا در زمين ، و دعوت كنندگان مردم به دين خدايند.

آه ، آه ، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم ؟ كميل ! هرگاه خواستى باز گرد.) (97)

يكى از علوم اسلامى ، علم تفسير است ، كه اميرالمؤ منين عليه السلام در اين علم ازهمه استادتر بود و مسلمانان ، اين علم را پس از رسول خدا صلى اللّه عليه واله از آن حضرت گرفته اند.

هركس به كتب تفاسير مراجعه كند در مى يابد كه بيشترين نكات تفسيرى قرآن ، از آن حضرت و عبداللّه بن عبّاس نقل شده است

و ابن عبّاس نيز شاگرد امام على عليه السلام بوده است .

در اينجا توجّه به برخى از نمونه ها ضرورى است ، مانند:

1 روزى به عبداللّه بن عبّاس گفتند:

دانش تو نسبت به علم پسر عمّت على عليه السلام چگونه است ؟

در پاسخ گفت :

چونان قطره بارانى در برابر اقيانوس بى كران . (98)

2 حسن بصرى گفته است :

آگاهى على عليه السلام بر اسرار قرآن چنان بود كه گوئى كليد گشايش رموز قرآن در كف او نهاده شده و آنچه در قرآن و آنچه متّكى براساس قرآن است به وِى عطا گرديده است . (99)

3 ابن عبّاس مى گويد:

فَجَمَعَ اللّهُالْقُرْآنَ فى قَلْبِ عَلِي وَ جَمَعَهُ عَلِىُّ بَعْدَ مَوْتِ رَسُولِ اللّهِ صلى اللّه عليه واله بِسِتَّةِاَشْهُرٍ.

((خداوند متعال قرآن را در قلب مبارك على عليه السلام جمع كرده و على عليه السلام پس از رحلت رسول اكرم صلى اللّه عليه واله ، آنرا در ظرف شش ماه به صورت قرآن جمع آورى كرده است .)) (100)

4 از اميرالمؤ منين عليه السلام روايت شده كه فرمود:

وَاللّهِ ما نَزَلَتْ آيَةٌ اِلاّ وَ قَدْ عَلِمْتُ في مَ نَزَلَتْ وَ اَيْنَ نَزَلَتْ وَ عَلى مَنْ

نَزَلَتْ، اِنَّ رَبّى وَهَبَ لى قَلْبا عَقُولا وَ لِسانا ناطِقَةً.

(( به خدا سوگند آيه اى نازل نگشته است ، مگر اينكه من مى دانم براى چه ، در كجا و در حقّ چه كسى نازل شده است ، همانا پروردگارم براى من دل عاقل و زبان ناطق عطا فرموده است .)) (101)

5 و نيز امام على عليه السلام فرمود:

وَاللّهِ ما مِنْ آيَةٍ نَزَلَتْ فى بَرٍّ وَ بَحْرٍ اَوْ سَهْلٍ اَوْ جَبَلٍ اَوْ سَماءٍ اَوْ اَرْضٍ اَوْ لَيْلٍ اَوْنَهارٍ اِلاّ وَ اَنَا اَعْلَمِ في مَنْ نَزَلَتْ وَ فى اَىِّ شَيْئىٍ نَزَلَتْ.