پایگاه تخصصی فقه هنر

نقاشی و مجسمه سازی در آینه فقه-ج1-ص5

– حرمت‌ مجسمه‌ جانداران‌

طبق‌ اين‌ قول، نقاشي‌ به‌ طور كلي‌ و ساختن‌ مجسمه‌ موجودات‌ بي‌جان‌ از حيطه‌ حكم‌ حرمت‌ خارج‌ است‌ و تنها ساختن‌ مجسمه‌ جانداران‌ حرام‌ مي‌باشد. بنابر آنچه‌ در توضيح‌ نظريه‌ پيشين‌ گفتيم‌ مي‌توان‌ گفت‌ اين‌ قول‌ مشهورترين‌ و رايج‌ترين‌ قول‌ در باب‌ صورتگري‌ است، به‌ طوري‌ كه‌ در طول‌ تاريخ‌ فقه‌ بيشترين‌ طرفدار را به‌ خود اختصاص‌ داده‌ است‌ و هم‌ از اين‌ رو بسياري‌ از فقهاي‌ بزرگ‌ آن‌ را اجماعي‌ شمرده‌اند.12

بنابراين‌ در مسئله‌ صورتگري‌ دو قول‌ مشهور وجود دارد:

1 – حرمت‌ تصوير موجودات‌ جاندار اعم‌ از نقاشي‌ و مجسمه‌

2 – حرمت‌ ساختن‌ مجسمه‌ جانداران‌

در توضيح‌ قول‌ اول‌ اين‌ نكته‌ قابل‌ ذكر است‌ كه‌ مجسمه‌ در اصطلاح‌ فقهي‌ با معني‌ عرفي‌ متفاوت‌ است‌ در اصطلاح‌ فقهي‌ هر نقشي‌ كه‌ در صورت‌ تابش‌ نور، ايجاد سايه‌ كند مجسمه‌ ناميده‌ مي‌شود.13 بنابراين‌ هر حكمي‌ كه‌ بر مجسمه‌ سازي‌ مترتب‌ شود بر برجسته‌ كاري‌ نيز مترتب‌ است.