پایگاه تخصصی فقه هنر

نقاشی و مجسمه سازی در آینه فقه-ج1-ص1

درآمد:

نقاشي‌ و مجسمه‌سازي‌ از جمله‌ هنرهايي‌ هستند كه‌ از ديرباز در زندگي‌ انسان‌ حضور داشته‌اند. از اين‌ رو از صدر اسلام‌ تحت‌ دو عنوان‌ صورتگري‌ (تصوير) و تمثال‌ سازي‌ (تمثيل) به‌ تفصيل‌ در فقه‌ اسلامي‌ مورد بحث‌ قرار گرفته‌اند.

تا آنجا كه‌ ما مي‌دانيم‌ جز بعضي‌ از فقهاي‌ اهل‌ سنت‌ كه‌ تنها از طريق‌ نقل‌ به‌ نظريه‌ آنها پي‌برده1 و نام‌ ايشان‌ بر ما معلوم‌ نيست، هيچ‌ يك‌ از فقها به‌ طور مطلق‌ به‌ جواز نقاشي‌ و مجسمه‌ سازي‌ فتوا نداده‌اند. از دانشمندان‌ شيعي‌ تنها شيخ‌ طوسي‌ در تبيان2 و طبرسي‌ در مجمع‌ البيان‌ 3 به‌ كراهت‌ صورتگري‌ قائل‌ شده‌اند. ولي‌ هرچند مي‌توان‌ اين‌ قول‌ را با جواز مطلق‌ تطبيق‌ داد، اولا موضوع‌ اين‌ دو كتاب‌ تفسير است‌ و نمي‌توان‌ براي‌ وقوف‌ برنظريه‌ فقهي‌ به‌ آنها اعتماد كرد. ثانيا شيخ‌ طوسي‌ در كتب‌ ديگر خود از جمله‌ نهايه4 كه‌ مخصوص‌ فتاوي‌ فقهي‌ اوست‌ برخلاف‌ آن‌ فتوا داده‌ است. و هم‌ از اين‌ روست‌ كه‌ بزرگاني‌ چون‌ حضرت‌ امام(ره)5 و آقاي‌ خويي6 درباره‌ صورتگري‌ با صرف‌ نظر از قيود و شرايط‌ نوشته‌اند : .حرمت‌ آن‌ از شيعه‌ و سني‌ هيچ‌ مخالفي‌ ندارد…