هنرهای تصویری و تجسمی در نگاه شیخ انصاری-ج1-ص14

شيخ، در ابتدا رواياتى را مى آورد كه امكان دارد از ظاهر آنها استفاده شود كه نگاهدارى تصوير موجود ذى روح (انسان يا حيوان) همانند اصل كشيدن و ترسيم كردن آن تصوير حرام مى باشد و اصولاً نبايد عكس كامل از انسان يا حيوان را نگاهداشت.

ولى پس از نقد و بررسى آن ادلّه، به صورت قاطع نظر مى دهد كه هرچند كشيدن شكل كامل از انسان يا حيوان حرام مى باشد، امّا نگاهدارى آن حرام نيست و ازبين بردن آن واجب نمى باشد28.

روشن ترين دلايل شيخ براين مدّعا، رواياتى است كه در آنها به صراحت، نگاهدارى از تصوير حيوانات و پرندگان مباح شمرده شده است. از آن جمله:

امام صادق(ع) مى فرمايد:

(ربما قمتُ اُصَلّي وبين يدي الوسادة فيها تماثيل طير فجعلتُ عليها ثوباً29.)

گاهى كه به نماز مى ايستم در برابرم سجاده اى مى بينم كه در آن عكس كبوتران و پرندگان نقش شده است، روى آن نقشها را به هنگام نماز با پارچه اى مى پوشانم.

از اين روايت، استفاده مى شود كه اصل نگاهدارى تصوير جانداران مباح است و به هنگام نماز بايد روى آنها را پوشانيد.

على بن جعفر، از برادرش، امام كاظم(ع)، مى پرسد: آيا مى توان با انگشترى كه بر نگينش عكس پرندگان نقش شده، نماز گزارد؟

امام مى فرمايد: (بلى اشكالى ندارد30.)

شيخ، چندين روايت ديگر در اين باره نقل مى كند و در پايان نتيجه مى گيرد كه:

از مجموع رواياتى كه دلالت بر كراهت نماز در خانه اى دارد كه در آنها تمثالها و عكسهاى پرندگان و حيوانات موجود است، مى توان نتيجه گرفت كه اصل نگاهدارى از آن عكسها و تصاوير، مانعى ندارد31.