پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص161

است كه حالت غنايى پيدا مى كند، نه عبارت «جئناكم حيونا…» كه عبارتى شريف و بيانگر اكرام است.

3. و امّا روايت عبداللّه بن سنان نه تنها تأييد كننده نظريّه انصراف به غناى خاص نيست، بلكه دليلى است محكم بر حرمت مطلق غنا.

در روايت عبداللّه بن سنان، امام صادق(عليه السلام) از قول رسول خدا(صلى الله عليه وآله) چنين نقل مى كند:

«اقرئوا القرآن بألحان العرب و أصواتها و إيّاكم و لحون أهل الفسق و أهل الكباير، و سيجيئ من بعدى أقوام يرجّعون القرآن ترجيع الغناء و الرهبانية و النوح و لايجاوز حناجرهم، مقلوبة قلوبهم و قلوب الذين يعجبهم شأنهم»:(1) قرآن را با لحن هاى عرب قرائت كنيد و از لحن هاى اهل فسق و اهل گناهان كبيره بپرهيزيد. البتّه پس از من مردمانى خواهند آمد كه قرآن را با ترجيع غنايى، كشيشان و نوحه خوانى، ترجيع مى دهند و اين قرائت از گلوى آنها نمى گذرد، دل هاى ايشان وارونه است و نيز دلهاى هر كسى كه از آنها در شگفت و خوشنود شود، وارونه خواهد بود.

امام(عليه السلام) در اين روايت، غنا را به دو قسم تقسيم نكرده اند، بلكه ترجيع را به دو قسم تقسيم نموده اند; ترجيع يا ترجيع غنايى است و يا ترجيع غير غنايى. آنچه امام مورد انكار قرار داده اند، ترجيع غنايى است، هرچند در كلام خدا باشد. پس غنا به صورت مطلق حتى اگر از نظر محتوا باطل نباشد، حرام است. چنان كه اگر صدايى داراى ترجيع باشد، ولى به حدّ غنا نرسد، حرام نخواهد بود.

افزون بر آن برخى در سند روايت عبداللّه بن سنان به دليل وجود ابراهيم احمر، اشكال كرده، آن را ضعيف دانسته اند.(2)