پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص154

است نه افعل تفضيل، دور از واقع نيست; زيرا در تجارت و لهو بهويژه در وقت نماز هيچ گونه خيرى وجود ندارد و از همين روست كه فقيهان شيعه و سنّى بر حرمت معامله در وقت نماز فتوا داده اند (توضيح بيشتر آن خواهد آمد).

برخى مانند علاّمه طباطبائى در تفسير الميزان به اين مطلب تصريح كرده است(1)و در جاى ديگر آن را به عنوان يك ديدگاه نقل كرده، مورد مناقشه قرار نمى دهد.(2)

بايد دانست كه استعمال كلمه «خير» در معناى وصفى و مطلق خوبى، در قرآن كريم نمونه هاى زيادى دارد; مانند:

1-1. «فان تبتم فهو خير لكم»:(3) پس اگر توبه كنيد و بر گرديد براى شما خير است.

مخاطب اين بخش از آيه مشركان است، بديهى است توبه مشركان خير است و توبه نكردن براى آنان جز شر چيزى نخواهد داشت.

2-1. «و ما تفعلوا من خير يعلمه اللّه»:(4) و هر كار خيرى به جاى آوريد خداوند آن را مى داند.

3-1. «و ما تفعلوا من خير فان اللّه به عليم»:(5) و بدانيد كه هر كار نيكى كه انجام مى دهيد خداوند به آن داناست.

بديهى است در آيات يادشده خير به معناى خوبى است و هيچ گونه مفاضله اى در آنها قابل تصوّر نيست.

2. افزون بر آن، بر اساس ديدگاه بسيارى از مفسّران(6) آيه يادشده در مقام بيان


1 . سيّدمحمّدحسين طباطبائى; الميزان; ج 3، ص 133.

2 . همان; ج 19، ص 275.

3 . توبه: 2.

4 . بقره: 197.

5 . همان: 215.

6 . بيضاوى; تفسير بيضاوى; ج 5، ص 340. ابى السعود; تفسير ابى السعود; ج 8، ص 250. سيّد محمّدحسين طباطبائى; الميزان; ج 19، ص 275.