پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص136

كسى از شنيدن غنا قصد معصيت و يا طاعت ندارد، كارش لغو و مورد عفو است. مانند كسى كه با هدف رفتن به باغش از خانه خارج مى شود.(1)

همچنين غزالى بر اين باور است كه غنا ذاتاً حرام نيست مگر آنكه چيز حرامى بر او عارض شود. وى بحث مفصّلى درباره عوارض تحريم غنا دارد و پنج چيز را سبب تحريم غنا مى داند. آن پنج چيز به صورت خلاصه بدين قرار است:

1. اگر غنا كننده زنى باشد كه شنيدن غنا از او موجب فتنه و معصيت شود، در اين صورت حرمت غنا به سبب خوف فتنه است نه ذات غنا.

2. اگر غنا با ابزارى كه شعار اهل شراب و مردان شباهت يافته به زنان (مخنث) است همراه شود حرام مى شود; مانند: مزمار، تار و طبلى كه از آلات لهو است.

3. اگر غنا با اشعارى بيان شود كه محتواى آن فحش، هجو، تكذيب خدا و… باشد، حرمت پيدا مى كند.

4. اگر شنونده غنا جوانى باشد كه به وسيله غنا شهوت در او برانگيخته شده و شيطان او را به شرارت سوق دهد.

5. اگر كسى حبّ خدا و شهوت در او غالب نيست ولى غنا را دوست دارد، در صورتى كه همواره به غنا گوش دهد، غنا براى او ممنوع است و شهادت او پذيرفته نيست. وى بر اين باور است كه مداومت بر برخى مباحات مثل غنا تبديل به گناه صغيره و تكرار صغيره موجب كبيره مى شود.(2)

شيخ محمود شلتوت غنا را حرام ذاتى ندانسته و بر اين باور است كه اصل در غنا حليّت است و حرمت بر آن عارض مى شود، از اين رو شنيدن غنا و صداى ابزار


1 . همان; ص 60.

2 . محمّد غزالى; احياء علوم الدين; كتاب السماع والوجد; ج 2، ص 1371 – 1375.