پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص128

روايات نيز كه غنا را مصداقى از مصاديق لهوالحديث دانسته اند، بيانگر آن هستند كه امامان معصوم(عليهم السلام)لهوالحديث را داراى معناى عام و جامعى مى دانسته اند و غنا را از آن رو كه از كيفيّت باطل برخوردار است، از مصاديق لهوالحديث قرار داده اند.

با توجّه به توضيحات يادشده نمى توان معنايى را كه اهل لغت براى لهو آورده اند (ما يشغل الإنسان عما يهمّه)(1) براى لهو الحديث كافى دانست; زيرا افزون بر آنكه لهو الحديث به دليل اضافه لهو به حديث، دامنه اى محدودتر از لهو دارد، ظاهر آيه يادشده آن است كه لهو الحديث آن چيزى است كه انسان را از راه خدا باز مى دارد: «لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ…».

بر اين اساس لهو الحديث به صورت مطلق حرام است; به دليل آنكه سبب انحراف از راه خدا مى گردد: «لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ»، حال آنكه بر اساس معناى لُغَوىِ لهو، نمى توان مدّعى شد كه لهو به صورت مطلق حرام است; زيرا بسيارى از انسان ها به آنچه در زندگى براى آنان مهم است توجّه نمى كنند و اگر توجّهى نكنند، چه بسا گناهى مرتكب نشده اند.

از اين رو بايد ميان معناى لهو به صورت مطلق و معناى لهوالحديث در آيه يادشده فرق گذاشت; زيرا لهوالحديث در حكم علّت منصوص است و هرگاه براى موضوعى ثابت شود، حرمت آن را ثابت خواهد كرد.

در اين صورت لهوالحديث بر غنا به عنوان يكى از مصاديق، منطبق خواهد شد; زيرا هرگاه صداى انسان داراى ترجيع و طرب باشد، خفّتى بر انسان عارض مى گردد كه او را از بندگى و طاعت خدا دور مى سازد و باعث مى شود كه نه تنها از ياد خدا غافل شود، بلكه چه بسا ساير محرّمات الهى را نيز مرتكب گردد.