پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص120

معانى خاصّى حمل كرده اند كه به طور قطع حرام اند; مانند: باطل،(1) كذب،(2) كفر،(3)گناه و معصيت،(4) غنا،(5) سفاهت(6) و … .

به نظر مى آيد كه لغو به صورت مطلق، داراى معناى واحدى است و آن اين است كه گفته شود: لغو به معناى هر چيزى است كه سزاوار ترك مى باشد. معناى يادشده شامل همه مصاديق لغو مى شود، جز آنكه معناى يادشده داراى مصاديق گوناگون است كه از اشتداد و ضعف برخوردارند، برخى از مصاديق آن در حدّى از لغويت است كه فاصله گرفتن از آن الزامى است، ولى برخى از مراتب معناى لغو در حدّى نيست كه ارتكاب آن حرام باشد، هرچند بهتر است كه انسان از آنچه لغو است فاصله بگيرد; آيات قرآن كه به آن براى حرمت غنا استدلال شد به دلايلى مانند سياق و روايات، ناظر به لَغْوى است كه ارتكاب آن حرام است.

پاسخ اشكال دوم اين است:

1. اين ادّعا كه آيات در بردارنده كلمه لغو، درصدد بيان اوصاف مؤمنان كامل است، ناتمام است; زيرا آيات نخستين سوره مؤمنون مربوط به اوصاف مؤمنان كامل نيست، بلكه آيات يادشده، در مقام بيان اوصاف و واجبات هر مسلمان و مؤمنى است; براى نمونه، پرداختِ زكات «وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَوةِ فَـعِلُونَ»(7) يا محافظت و مراقبت به ترك محرّمات جنسى «وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَـفِظُونَ»(8) از


1 . ابن جرير طبرى; جامع البيان; ج 20، ص 111.

2 . فيض كاشانى; تفسير الصافى; ج 4، ص 95.

3 . جصّاص; احكام القرآن; ج 1، ص 429.

4 . شوكانى; نيل الاوطار; ج 3، ص 336.

5 . شيخ انصارى; المكاسب; ج 2، ص 48. سيّداحمد خوانسارى; جامع المدارك; ج 3، ص 18. احمد نراقى; مستند الشيعه; ج18، ص 189.

6 . طبرسى; مجمع البيان; ج 7، ص 445.

7 . مؤمنون: 4.

8 . همان: 5.