پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص101

«فَاجتَنِبُوا الرِّجسَ مِنَ الاَوثـنِ» براى اجتناب از قول زور «اجتَنِبوا قَولَ الزّور» به كار رفته است و از آنجا كه اجتناب از بت ها واجب است، به حكم وحدت سياق، اجتناب از غنا نيز واجب خواهد بود.

افزون بر آن، وحدت سياق حكم مى كند كه غنا مانند شرك از گناهان كبيره باشد; چنان كه بسيارى از فقيهان شيعه و سنّى مانند: علاّمه حلّى،(1) سرخسى(2) و ابن قدامه(3) زور را بر اساس سياقِ آيه گناه كبيره دانسته اند.

ميرزاى قمى با اعتقاد به اينكه غنا از گناهان كبيره است، مى گويد: اگر نگوييم كه شنيدن غنا از گناهان كبيره است، قول زور و لهو الحديث كه به غنا تفسير شده است از كبائر است.(4) شايد علّت كبيره بودن غنا از نظر ميرزاى قمى در شمار شرك قرار گرفتن آن باشد; زيرا خداوند نخست اجتناب از بت ها را بيان كرده است و سپس اجتناب از غنا را مطرح فرموده است: «فَاجتَنِبُوا الرِّجسَ مِنَ الاَوثـنِ واجتَنِبوا قَولَ الزّور».

روايات نيز بر وحدت سياق در آيه دلالت دارد; براى نمونه، امام باقر(عليه السلام)براى اثبات حرمت گواهى باطل كه يكى از مصاديق قول زور است، مى فرمايد: خداوند تبارك و تعالى گواهى باطل را عِدل شرك قرار داده است (فعدّل اللّه تبارك و تعالى شهادة الزور بالشرك).(5) لازمه بيان آن حضرت، اين است كه آن دو (شرك و گواهى باطل) از نظر حكم نيز يكسان باشند و نيز چنان كه گواهى باطل از گناهان كبيره است، غنا نيز از گناهان كبيره است.


1 . علاّمه حلّى; تحرير الاحكام; ج 5، ص 297.

2 . محمّد بن حسن طوسى; المبسوط; ج 16، ص 145.

3 . ابن قدامه; المغنى; ج 12، ص 153.

4 . ميرزاى قمى; غنائم الايام; ج 1، ص 264.

5 . ميرزا حسين نورى; مستدرك الوسائل; ج 17، ص 415.