پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص92

ترجيح دارد; زيرا كلمه زور در اين آيه صفت قول قرار گرفته است و از اين رو دلالت آن بر غنا مشخّص تر است و موضوعاتى مانند مجالس لهو، مجالس فاسقان، رقص و هر چيزى كه از مقوله قول نيست از دايره آيه يادشده خارج خواهد شد، امّا آيه 72 سوره فرقان «و الذين لا يشهدون الزور»، مطلق است و شامل قول و غير قول مى گردد.

توضيح اينكه در آيه «و الذين لا يشهدون الزور» اين سؤال مطرح شد كه آيه يادشده از شهادت و حضور در مجلس غنا منع كرده است; از اين رو اثبات حكم حرمت غنا از طريق ملازمه ميان حرمت حضور در مجلس غنا و حرمت غنا صورت مى گرفت، ولى در آيه «اجتنبوا قول الزور» نيازى به اجراى ملازمه نيست; زيرا در اين آيه، قول زور كه به غنا تفسير شده است، مورد نهى قرار گرفته است.

اكنون بايد بررسى شود كه آيه يادشده چگونه بر حرمت غنا دلالت دارد; از چند طريق مى توان آيه يادشده را دليل بر حرمت غنا دانست:

چنان كه در آيه پيش، گفته شد، قول زور در اين آيه نيز در حكم علّت منصوص براى اثبات حكم حرمت براى غنا و مانند آن است.

توضيح اينكه آيه يادشده در رديف آياتى است كه احكام و مناسك حج را بيان مى كند، ولى نمى توان گفت كه معناى مناسب (قول زور) در آيه، تنها تلبيه مشركان است; زيرا بيان مصاديق ديگر از سوى مفسّران، فقيهان و روايات، دليل آن است كه قول زور معناى واحد و جامعى دارد كه تلبيه مشركان، يكى