پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص84
به ظاهر سازى و چهره نمايى باطل به گونه اى كه حق جلوه كند، معنا كرده است (و أصل الزور، تمويه الباطل بمايوهم أنّه حق).(1) صاحب الميزان(رحمه الله) مى گويد كه «زور» به معناى ميل از حق است (الزور الميل عن الحق).(2) در حقيقت آن دو مفسّر بزرگ يك معنا براى زور بيان كرده اند و آن اين است كه «زور» به معناى هر باطلى است كه انسان را از حق منحرف نمايد، هرچند در بسيارى از موارد باطل با چهره حق نما، سبب عدول از حق مى گردد.
در اين صورت همه معانى يادشده در نزد مفسّران و فقيهان از مصاديق زورند و غنا نيز از مصاديق زور خواهد بود; زيرا غنا به دليل عارض شدن حالت نفسانى خفّت، موجب انحراف انسان از حق و سبب ارتكاب معصيت مى گردد.
آيه يادشده در رديف آياتى است كه صفات عبادالرحمان را بيان مى كند، بيان آن صفات از آيه 63 آغاز مى شود و در آيه 76 پايان مى پذيرد و همه آنچه به عنوان صفات مؤمنان بيان شده است از وظايفى است كه هر مسلمان بايد آنها را عملى سازد; براى نمونه، خداوند مى فرمايد:
«وَ الَّذِينَ لاَ يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَـهًا ءَاخَرَ وَلاَ يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لاَ يَزْنُونَ»:(3) و كسانى كه معبود ديگرى را با خداوند نمى خوانند و انسانى را كه خداوند خونش را حرام شمرده است، جز به حق نمى كشند و زنا نمى كنند.
در اين آيه پرهيز از شرك، قتل نفس و زنا از صفات مؤمنان دانسته شده است و
1 . طبرسى; مجمع البيان; ج 7، ص 315.
2 . سيّد محمّدحسين طباطبائى; الميزان; ج 14، ص 371.
3 . فرقان: 68.