پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص71

پاسخ اين است كه آن چه اشاعره، ابوالقاسم بلخى و مرجئه ادّعا كرده اند درست نيست; زيرا:

1. ادّعاى آنان خلاف عقل است; زيرا الزام مكلّف بر انجام كار با مشقّت، بدون در نظر گرفتن عوض يا فايده اى براى آن، كارى بيهوده و لغو است و كار بيهوده و عبث از خداى حكيم صادر نمى شود.

2. افزون بر آن، ادّعاى آنان خلاف صريح آيات قرآن است; زيرا آيات قرآن بيانگر اين است كه پاداش ها و عقاب هاى الهى نتيجه اعمال مكلّفان است. آنان بر اثر اطاعت و عصيان تكاليف الهى، استحقاق ثواب و عقاب پيدا مى كنند. آيات فراوانى است كه اين حقيقت را آشكار مى كند. اكنون برخى از آيات را به عنوان شاهد نقل مى كنيم:

1.«فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّآ أُخْفِىَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُن جَزَآءً بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ»:(1)پس هيچ كس نمى داند چه چيز از آنچه روشنى بخش ديدگان است به ]پاداش [آنچه انجام مى دادند براى آنان پنهان شده است.

خداوند در اين آيه انسان را به سبب اعمال شايسته مستحقّ پاداش دانسته است.

2.«فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة خَيْرًا يَرَهُ ** ومَن يَعمَل مِثقالَ ذَرَّة شَرًّا يَرَه»:(2)پس هركس هموزن ذرّه اى كار خير انجام دهد آن را مى بيند و هر كس هموزن ذرّه اى كار بد انجام دهد آن را مى بيند.

بر اساس اين آيه هيچ عملى هرچند اندك باشد، بدون پاداش نخواهد بود.

3.«وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُو جَهَنَّمُ خَــلِدًا فِيهَا»:(3) و هركس،