پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص35

براى تأييد تعريف يادشده، به برخى از روايات فريقين كه به طور مشترك ترجيع را تحريم كرده اند، مى توان تمسّك كرد.

حذيفة بن يمانى از قول رسول خدا(صلى الله عليه وآله)(1) و عبداللّه بن سنان از قول امام صادق(عليه السلام) و آن حضرت از رسول خدا(صلى الله عليه وآله)(2) نقل كرده اند كه آن حضرت، ضمن نهى از آوازهاى اهل فسق و گناهان كبيره از قرائت قرآن با ترجيع غنا نهى كرده است: «سَيجيىء من بعدى أقوام يرجّعون القرآن ترجيع الغناء».

راوندى حديث يادشده را از قول امام مجتبى(عليه السلام) نقل كرده است(3) و شيخ بهايى در كشكول خود آن را به صورت مرسل آورده است.(4)

در تعريف يادشده، غنا به صداى مشتمل بر ترجيع تعريف شده است. از آنجا كه واژه ترجيع نقش كليدى در تبيين مفهوم غنا دارد، پيش از بررسى و نقد تعريف، لازم است مفهوم كلمه ترجيع روشن شود.

ترجيع در لغت به معناى رفتوآمد (زير و بم دادنِ) صدا در گلو آمده است، اعم از آنكه در قرائت، غنا يا نواختن نى باشد.(5) برخى ترجيع را به نيكونمودن صدا در قرائت نيز معنا كرده اند(6) و برخى ديگر گفته اند: ترجيع به معناى نزديك بودن ضرب هاى حركات صدا در حلقوم يا بيخ بينى است.(7)