پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص31

بررسى شود كه فقيهان غنا را چگونه تعريف كرده و چه چيزى را موضوع غنا مى دانند. آنان براى تبيين مفهوم و موضوع غنا، تعريف هاى گوناگونى بيان كرده اند كه هر يك از آن تعاريف به صورت مستقل مورد بررسى قرار مى گيرد:

برخى غنا را به نيكوكردن صدا و لطيف و نرم نمودن آن تعريف كرده اند. اين تعريف را به شافعى نسبت داده اند: «تحسين الصوت وترقيقه».(1)

صداى نيكو از كمال هاى خدادادى به انسان هاست كه با اشتداد و ضعف، برخى كمتر و برخى در حدّ بيشترى از آن برخوردارند. برخى نيز هرچند از نعمت خدادادى صداى نيكو محروم اند، از طريق تناسب صداى خود با قواعد موسيقى، نيكويى را به صورت اجمال كسب مى كنند.

به نظر مى آيد صداى نيكو براى تحقّق موضوع غنا شرطى لازم است; زيرا با صداى كريه هيچ گاه موضوع غنا محقّق نمى شود، امّا شرط كافى براى تحقّق موضوع غنا نيست; زيرا: 1. از روايات استفاده مى شود كه صداى نيكو و توان بر خوانندگى به تنهايى موضوع غنا نيست، مگر آنكه به حدّ ترجيع طرب آور برسد. امام سجاد(عليه السلام) در پاسخ كسى كه از خريد كنيز داراى صدا مى پرسد، مى فرمايد: «ما عليْك لو اشترتها فذكرتْك الجنة»:(2) خريد آن اشكال ندارد اگر تو را به ياد بهشت بيندازد».